Καλά Χριστούγεννα, κύριε Στρος-Καν

ΑΡΘΡΟ Βασίλης Στεφανακίδης
Καλά Χριστούγεννα,
κύριε Στρος-Καν
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
ΚΥΡΙΑΚH 26 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ. Κάποτε τα προσμέναμε με
λαχτάρα και αγωνία, βδομάδες πριν.Ημασταν τότε παιδιά. Κι ήμασταν τρισευτυχισμένα με ένα ζευγάρι καινούρια παπούτσια, μια μπλούζα, ένα ζευγάρι γάντια.Δεν μας ένοιαζε τόσο πολύ το φαΐ όσο οι σπιτικές μυρουδιές από το μαγείρεμα και την προετοιμασία του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού.
Τότε τα ποτήρια δεν ήταν κολονάτα και δεν γέμιζαν από πανάκριβες φιάλες αλλά από την νταμιτζάνα. Κι ήταν όλοι γύρω από το τραπέζι χαρούμενοι και γελαστοί. Ακόμα και οι πιο φτωχοί είχαν τον τρόπο τους και η πλειονότητα των νοικοκυριών αυτές τις μέρες έτρωγε, πάνω κάτω, τα ίδια με αυτούς που είχαν τη σειρά τους. Τα χρόνια περνούσαν γρήγορα και χωρίς να το καταλάβουμε τη θέση της ανεμελιάς πήρε η υπευθυνότητα της συμμετοχής στον παραγωγικό ιστό της κοινωνίας. Το άγχος, η αγωνία της δημιουργίας και της αναγνώρισης του μόχθου ήρθαν να αντικαταστήσουν τα χρόνια της αθωότητας. Η αρχή είναι πάντα δύσκολη και η ανάληψη στα χέρια της τύχης μας βαρύ φορτίο. Κι όμως, τέτοιες μέρες και πάλι γινόμασταν παιδιά.Παραμερίζαμε τα προβλήματα της εργασιακής καθημερινότητας και ξαναγινόμασταν παιδιά.
ΓΙΝΟΜΑΣΤΑΝ ΚΑΙ πάλι ολιγαρκείς, καθώς το ζητούμενο της χαράς και της ευτυχίας ήταν οι καλοί φίλοι και η καλή παρέα. Ο 13ος μισθός, άλλωστε, ήταν βάλσαμο στις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες μας. Αργότερα φτιάξαμε δικά μας σπιτικά και οικογένειες. Τέτοιες μέρες το άγχος
μας βάραινε πιότερο. Τώρα είχαμε άλλους να εξαρτώνται από εμάς. Οικογένεια που αναπτύχθηκε σε εποχές παχιών αγελάδων και είχε εθιστεί σε έναν άσκοπο και ατέρμονα καταναλωτισμό. Τα παιδιά μας διαρκώς ανικανοποίητα και η λίστα προς τον Αϊ-Βασίλη σαν τηλεφωνικός κατάλογος. Σπεύδαμε όμως να ικανοποιήσουμε ακόμα και παράλογα αιτήματα προκειμένου να πάρουμε ως ανταμοιβή ένα χαμόγελο, ένα φιλί.
ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ τραπέζια έγιναν πιο γκουρμέ,τα κρασιά επιλεγμένα, τα δώρα πανάκριβα και σινιέ, που αντί να κλείνουν το κενό του ανικανοποίητου το μεγάλωναν. Νιώθαμε ευτυχισμένοι, γιατί απλώς έτσι πρέπει nα νιώθει κανείς τέτοιες μέρες, στο πλαίσιο μιας ανισοβαρούς συνθήκης με την ίδια μας τη ζωή. Κι όσο περισσότερα καταναλώναμε τόσο περισσότερα βλέπαμε να μας λείπουν για να νιώσουμε ισορροπημένοι. Και πάλι όμως δεν το πετυχαίναμε, με αποτέλεσμα να προσπαθούμε να βρούμε γαλήνη και ηρεμία στους καναπέδες των ψυχαναλυτών, που μέσα σε λίγα χρόνια φύτρωσαν σαν τα μανιτάρια και χρειάζεται μέσον για ένα ραντεβού.
ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ μέρες της σχόλης, αντί να τις χαρούμε, διαπιστώναμε με απόγνωση ότι το σπίτι μας ήταν μικρό για τις ανάγκες μας, ότι το αυτοκίνητό μας πάλιωσε και πρέπει να το αλλάξουμε και πως φροντίζοντας τους άλλους μείναμε με το περσινό κοστούμι! Κι ύστερα; Υστερα μας ήρθε η κρίση και η οικονομική κατοχή, για να μας θυμίσει την άλλη Κατοχή που ακούγαμε από τους γονείς και τους παππούδες μας. Ηρθε το μνημόνιο που σαν βρεγμένο σφουγγάρι στον μαυροπίνακα έσβησε μεμιάς τη λίστα των ονείρων και των αναγκών μας και την αντικατέστησε με μια μόνο λέξη. Επιβίωση. Σοκαριστήκαμε από τις απρόσμενες εξελίξεις, και πολλοί από εμάς ακόμη αδυνατούν να το συνειδητοποιήσουν. Αρνούνται να αποδεχθούν ότιη επίπλαστη κοινωνία της αφθονίας και της αειφόρου ανάπτυξης ανήκει οριστικά και αμετάκλητα στο παρελθόν.
ΑΡΝΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ζήσουν με λιγότερα όπως μόλις πριν από δύο δεκαετίες. Κι όμως, αν το καλοσκεφτούμε, δεν μας ήταν απαραίτητα όλα εκείνα που μας επέβαλλε ο καταναλωτισμός, γιατί τα ενεχυριάσαμε με τις ζωές μας. Τώρα,μπροστά μας ανοίγεται μόνο το μονοπάτι των θυσιών κι αυτό που μας απομένει είναι να μπορέσουμε να βρούμε τη χαρά της ζωής μέσα από τα λίγα. Οπως τότε που ήμασταν παιδιά και χορταίναμε από τις σπιτικές μυρουδιές και ζεσταινόμασταν από την αγάπη των γύρω μας.