Πάγωσε ο αντισεισμικός έλεγχος των σχολείων

Χιλιάδες παιδιά κάνουν μάθημα μέσα σε κτίρια που δεν έχουν ελεγχθεί, καθώς, λόγω μνημονίου, κόπηκε το 60% του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του ΟΣΚ, ενώ δεν έχουν εκταμιευτεί και 2,5 εκατ. ευρώ για τη δεύτερη φάση των ελέγχων


Σταμάτησε ο αντισεισμικός έλεγχος των σχολείων! Το μνημόνιο χτύπησε το σημαντικότερο πρόγραμμα προσεισμικής προστασίας που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα, από τον ΟΣΚ (Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων), με αποτέλεσμα να έχουν «παγώσει» τα συνεργεία ελέγχων από τον Μάρτιο του 2010.

Η περίφημη Υπουργική Απόφαση (Παιδείας - Οικονομικών) για την εκταμίευση 2,5 εκατ. ευρώ, που αφορούν την έναρξη της δεύτερης φάση ελέγχων, αγνοείται από πέρυσι. Την ίδια στιγμή κόπηκε και το 60% του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του Οργανισμού, με συνέπεια να μην μπορούν να πληρωθούν ούτε οι εργολαβίες που τρέχουν για χτίσιμο νέων σχολείων.

Το χειρότερο όλων, όμως, είναι ότι χιλιάδες μαθητές κάνουν μάθημα μέσα σε ανέλεγκτα κτίρια (ο πρώτος έλεγχος αφορούσε μόνο το 1/3 των σχολείων που είχαν κατασκευαστεί μέχρι το 1960). Ο ΟΣΚ σηκώνει τα χέρια ψηλά, καθώς χωρίς αυτά τα χρήματα δεν μπορεί να προχωρήσει τίποτα. Το αποτέλεσμα είναι η στάση πληρωμών και η παύση έργων στη χώρα μας, που συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πιο σεισμογενείς περιοχές της Μεσογείου.

Με λίγα λόγια, μπορεί οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης σε άλλους τομείς να είναι διαχειρίσιμες, όμως όταν κανείς έχει να κάνει με τις αντιδράσεις της φύσης και τη θωράκιση των κτιρίων, δεν μπορεί να ολιγωρεί.

Αυτήν τη στιγμή, χιλιάδες παιδιά κάνουν μάθημα σε σχολικές αίθουσες που στην πλειονότητά τους είναι παμπάλαιες, χτισμένες με παλαιούς αντισεισμικούς κανονισμούς και ως εκ τούτου επικίνδυνες.

Κι ενώ μετά τον σεισμό του 1999 φάνηκε φως στον ορίζοντα, όσον αφορά τους ελέγχους των σχολικών κτιρίων που ξεκίνησαν να γίνονται σιγά σιγά, σήμερα έρχεται η έλλειψη κονδυλίων να καταστρέψει ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα αντισεισμικού ελέγχου, που βρισκόταν σε εξέλιξη μέχρι και το 2009.

Τον Δεκέμβριο εκείνης της χρονιάς, μάλιστα, παραδόθηκε στις αρμόδιες νομαρχίες η έκθεση για την πρώτη φάση του πρωτοβάθμιου ελέγχου, που πραγματοποιήθηκε σε περίπου 6.000 σχολεία, χτισμένα έως και το 1959 (πρώτος αντισεισμικός κανονισμός). Τα περισσότερα από αυτά τα σχολεία ήταν πετρόκτιστα και οι νομαρχίες φρόντισαν στην πορεία να διορθώσουν τα προβλήματά τους ή να εκκενώσουν όσα ήταν επικίνδυνα.

Πιλοτικά
Από τα συνολικά 14.500 σχολεία ανά τη χώρα, όμως, ελέχθησαν μόνο τα 6.000. Κι ενώ λίγους μήνες μετά θα ξεκινούσε το πιλοτικό πρόγραμμα ελέγχων σε σχολικά κτίρια που χτίστηκαν μεταξύ 1959-1985, το μπλοκάρισμα των χρημάτων σταμάτησε τον αντισεισμικό έλεγχο.

Η δεύτερη χρονική περίοδος θα αφορούσε 5.500 σχολεία και θα ήταν πιλοτική αρχικά σε 4 νομούς, διότι από το 1985 (τελευταίος αντισεισμικός κανονισμός) και μετά δημιουργήθηκαν διαφορετικού τύπου δόμησης κτίρια.

«Στο πλαίσιο της υλοποίησης του προγράμματος προσεισμικού ελέγχου στις σχολικές μονάδες, η ΟΣΚ Α.Ε. σε συνεργασία με τα πολυτεχνεία της χώρας αποφάσισε να επεκτείνει το πρόγραμμα στα σχολικά κτίρια που σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν από το 1960 μέχρι το 1985. Αναμένεται η έκδοση των σχετικών υπουργικών αποφάσεων», αναφέρει χαρακτηριστικά ο ΟΣΚ στην Εκθεση Δραστηριότητάς του για το έτος 2010.

Κι ενώ υπάρχει καταγεγραμμένη αυτή η παραδοχή, «κανενός το αυτί δεν ιδρώνει» και, όπως μας ενημερώνουν οι ιθύνοντες του ΟΣΚ, από το περασμένο καλοκαίρι... τους έταξαν την έκδοση της συγκεκριμένης υπ. απόφασης, που θα επέτρεπε τη συνέχιση του προσεισμικού ελέγχου.

Στατική ενίσχυση σχολικών μονάδων
Σε 17 έγιναν οι εργασίες, σε 5 βρίσκονται υπό εξέλιξη

Την τριετία 2007-2009 ολοκληρώθηκαν επτά εργολαβίες για στατική ενίσχυση και αναβάθμιση 13 σχολείων. Το 2010 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες ενίσχυσης σε 4 σχολεία: 2ο Γυμνάσιο Χανίων και 2ο Λύκειο Χανίων, 2ο Γυμνάσιο Πρέβεζας, 3ο Γυμνάσιο Πρέβεζας και 5ο Εσπερινό Γυμνάσιο - Λύκειο Αθήνας. Στην παρούσα φάση σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία ενίσχυσης των κτιρίων πέντε σχολείων: του 27ου Γυμνασίου, του 51ου Λυκείου Αθηνών, του 2ου TEE Κιλκίς και του 3ου και του 6ου Γυμνασίου Χαλκίδας. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση των σχολικών κτιρίων, τα οποία στεγάζουν το 3ο και το 6ο Γυμνάσιο Χαλκίδας, για την ενίσχυση των οποίων έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια.

Τα κτίρια στεγάζουν σχολεία από το 1970 (έτος κατασκευής). Παρότι μετά τον σεισμό του 1981 τα κτίρια είχαν μερικώς επισκευαστεί, επανεμφάνισαν ρωγμές.

Οι τεχνικές υπηρεσίες του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων, κατόπιν αιτήματος της τέως Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ευβοίας, διενήργησαν αυτοψία, στην οποία διαπιστώθηκε ότι τα κτίρια είναι ακατάλληλα και εξαιρετικά επικίνδυνα. Από τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων ζητήθηκε η άμεση διακοπή της χρήσης των κτιρίων για να προχωρήσουν έργα στατικής αναβάθμισης. Τα σχολεία αναμένεται να παραδοθούν στους μαθητές τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

Γερασμένα κτίρια
Το 30,2% των σχολείων με πάνω από 51 χρόνια ζωής

Ο πρωτοβάθμιος αντισεισμικός έλεγχος που έγινε σε σχολεία ξεκίνησε το 2004 και είχε χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των εργασιών μέχρι τον Απρίλιο του 2006. Στη συνέχεια είχε προγραμμματιστεί ο έλεγχος στα κτίσματα μεταξύ 1959-1985. Η πρώτη φάση τελικά ολοκληρώθηκε το 2009, ενώ η δεύτερη είναι ακόμη και σήμερα στον αέρα!

Σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Εκπαιδευτικής Ερευνας, το 30,2% των ελληνικών σχολείων μετρά περισσότερα από 51 χρόνια ζωής! Οταν χτίστηκαν δεν υπήρχε αντισεισμικός κανονισμός, κι έτσι οι έλεγχοι έφεραν στο φως και σχολικά κτίρια επικίνδυνα για μαθητές.

Το 10% των σχολείων σήμερα (1.552 μονάδες) έχει χτιστεί πριν από 41 με 50 χρόνια, το 15,1% πριν από 40 χρόνια, το 21,3% πριν από 30 και μόνο το 20,9% χτίστηκε την τελευταία 20ετία. Σημαντικό στοιχείο της μελέτης είναι αυτό που μας λέει ότι η παλαιότητα αφορά σε ποσοστό 48,5% τα δημοτικά σχολεία, όπου στεγάζονται παιδάκια ανήμπορα να αντιδράσουν σε περίπτωση σεισμού. Πάντως, από τον τελευταίο μεγάλο σεισμό του 1999 στην Αθήνα μέχρι και σήμερα ελάχιστες κινήσεις έχουν γίνει σχετικά με την αντισεισμική θωράκιση της χώρας.

Ολα τα κτίρια που κατασκευάστηκαν πριν από το 1985 βασίζονται σε ανεπαρκείς κανονισμούς και, σύμφωνα με μελέτη που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Αντισεισμικής Ενίσχυσης Υφισταμένων Κτιρίων, 3 στα 4 κτίρια της χώρας, δηλαδή 3 εκατ. κτίρια που χτίστηκαν πριν από το 1985, από τα περίπου 4 εκατ. κτίρια σε όλη την Ελλάδα, είναι παλαιά και χρειάζονται προσεισμική ενίσχυση. Εχουμε 4 κατηγορίες κτιρίων: Αυτά που χτίστηκαν προ του 1959, χωρίς κανέναν αντισεισμικό κανονισμό. Τα κτίρια της περιόδου 1959-1964, που χτίστηκαν με ανεπαρκή αντισεισμικό κανονισμό. Τα κτίρια από το 1985 έως το 2000 που χτίστηκαν με καλύτερο αντισεισμικό κανονισμό. Και τα κτίρια μετά το 2000, που θεωρούνται τα πλέον ασφαλή.

Πρωτοβάθμιος προσεισμικός έλεγχος
Ελέγχθηκαν 5.500 κτίρια χτισμένα πριν από μισό αιώνα

Περισσότερα από 5.500 σχολεία που χτίστηκαν πριν από μισό αιώνα, χωρίς αντισεισμικό κανονισμό, μπήκαν στο «μικροσκόπιο» του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων.

Πέντε Πολυτεχνεία της χώρας και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, υπό την εποπτεία του ΟΣΚ, όργωσαν για 4,5 χρόνια τα σχολεία, συμμετέχοντας στο μεγαλύτερο πρόγραμμα αντισεισμικού ελέγχου των σχολικών μονάδων που εφαρμόζεται σε μια χώρα που κατατάσσεται στην 1η θέση σεισμικής επικινδυνότητας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Στα περισσότερα είχαν καταγραφεί προβλήματα στην τοιχοποιία (ρωγμές), έγιναν υποδείξεις για ενίσχυση του φέροντος οργανισμού, ενώ τα ελάχιστα που παρουσίαζαν προβλήματα στατικότητας, έπαψαν να λειτουργούν.

Ταχύς οπτικός έλεγχος
Το πρόγραμμα πρωτοβάθμιου προσεισμικού έλεγχου ολοκληρώθηκε με τον Ταχύ Οπτικό Ελεγχο (TOE) σε 4.932 σχολικές μονάδες, στις οποίες περιλαμβάνονται 6.223 στατικά ανεξάρτητα σχολικά κτίρια.

Ο ταχύς οπτικός έλεγχος διενεργήθηκε στα σχολεία της επικράτειας με έτος κατασκευής πριν από το 1959 (δηλαδή χωρίς αντισεισμικό κανονισμό), ενώ για τα σχολικά κτίρια που έχουν ενταχθεί στη ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας III (Νομοί Κεφαλονιάς, Ζακύνθου και Λευκάδας), επεκτάθηκε ο έλεγχος στο σύνολο των σχολικών κτιρίων, ανεξαρτήτως περιόδου κατασκευής.

Να σημειωθεί ότι για τις ανάγκες του προγράμματος, τα κτίρια που στεγάζουν τις σχολικές μονάδες της χώρας έχουν χωριστεί σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με την ημερομηνία κατασκευής τους:

1 Κτίρια που έχουν χτιστεί πριν από το 1959

2 Κτίρια μεταξύ 1960-1985 (κατασκευή σύμφωνα με τον αντισεισμικό κανονισμό του 1959)

3 Κτίρια μετά το 1986 (κατασκευή με τον αντισεισμικό κανονισμό του 1986).

Αξίζει να σημειωθεί, ότι ακόμη και ο πρωτοβάθμιος έλεγχος ποτέ δεν φτάνει. Για να έχει κανείς πλήρη εικόνα, σύμφωνα με τους κανονισμούς του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, θα πρέπει να ακολουθήσουν άλλα δύο στάδια. Δηλαδή:

• Να ακολουθήσει ο δευτεροβάθμιος προσεισμικός έλεγχος για την αποτίμηση της σεισμικής ικανότητας με βάση αναλυτικότερους υπολογισμούς και έλεγχος ποιότητας των υλικών για όσα κτίρια προκύψει ανεπαρκής σεισμική ικανότητα.
• Να γίνει αναλυτική αποτίμηση της σεισμικής ικανότητας και σύνταξη μελέτης αποκατάστασης - ενίσχυσης για όσα κτίρια προκύψει τοπική ή γενική σεισμική ανεπάρκεια από το προηγούμενο στάδιο.

Μαζί δημόσιο και ιδιώτες
Χτίζονται με σύμπραξη 38 νέα σχολεία

Τετρακόσια καινούργια σχολεία κατασκευάστηκαν από το 2004 μέχρι και το 2010 σε όλη τη χώρα. Σήμερα τα έργα σχολικών υποδομών που κυρίως εκτελούνται αφορούν τις κατασκευές με συγχρηματοδότηση ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα). Αυτές οι συμπράξεις αποτελούν εναλλακτικό τρόπο χρηματοδότησης για την κατασκευή σχολείων. Προβλέπουν τη μελέτη αλλά και τη συντήρηση των κτιρίων για 25 χρόνια. Τα έργα ΣΔΙΤ, που ήδη εξελίσσονται, αφορούν τη χρηματοδότηση και την κατασκευή 12 σχολικών μονάδων στην Αττική (προϋπολογισμού 75.75 εκατομμυρίων ευρώ), 10 σχολικών μονάδων, επίσης στην Αττική (προϋπολογισμού 59,40 εκατ. ευρώ) και 16 σχολικών μονάδων στη Θεσσαλονίκη (προϋπολογισμού 89,10 εκατ. ευρώ). Εντός του 2011 αναμένεται να τελειώσει και η μελέτη για 16 σχολεία της Κρήτης. Ο ΟΣΚ έ χει υποβάλει 18 έργα, προϋπολογισμού 45,5 εκατ. ευρώ, για ένταξη στο ΕΣΠΑ Αττικής και στο ΕΠΠΕΡΑΑ.

ΒΙΒΙΑΝ ΜΠΕΝΕΚΟΥ