Οι φυλές της οργής

Οι φυλές της οργής

---

Ηταν τόσο πολλοί που σου προκαλούσαν ζάλη. Ανθρωποι παντού. Κάποιοι να φωνάζουν οργισμένα συνθήματα στην άσφαλτο, να κραδαίνουν ψηλά πλακάτ και πανό. Αλλοι να ξαποσταίνουν με ένα τσιγάρο ή ένα ποτήρι καφέ στα πεζοδρόμια, στα κράσπεδα και στα σκαλιά των κτιρίων.

Αλλοι να κουβεντιάζουν στα σιντριβάνια και τις πλατείες, να βρίσκουν φίλους και γνωστούς στα στενά και στους γύρω δρόμους. Νέοι και ηλικιωμένοι, πιτσιρικάδες με τζιν και φούτερ αλλά και κουστουμάτοι μεσήλικες.

Γυναίκες με προσεγμένο βάψιμο και ψηλές γόβες, αλλά και κοπέλες με σταράκια.

Μάνες, παιδιά, καλοντυμένοι μεσήλικες με τους γιους τους, υδραυλικοί με τις φόρμες τους και δικηγόροι με δερμάτινες τσάντες.

Ποδηλάτες, καρότσια αναπηρικά και παιδικά. Τι μέγα πλήθος! Ολες οι "φυλές" της Ελλάδας στους δρόμους.

Ο ήλιος του Οκτωβρίου βγήκε ζεστός το πρωί της περασμένης Πέμπτης. Πιο ζεστός όμως και από τον φθινοπωρινό ήλιο ήταν ο θυμός που απλώθηκε σαν σεντόνι στο ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας. Οι δημόσιοι υπάλληλοι ήταν δεκάδες χιλιάδες. Αλλά δεν ήταν μόνοι τους. Εμποροι, βιοτέχνες, δάσκαλοι, δικηγόροι, καθηγητές, άνεργοι, μισθωτοί, συνταξιούχοι ήταν κι αυτοί εκεί. Μαζί με πολλούς πολλούς άλλους.

Στρατευμένους και πρωτάρηδες, που βγήκαν έτσι χύμα στον δρόμο επειδή "δεν αντέχουν άλλο", επειδή "απαξιώνεται η ζωή τους". Οι περισσότεροι διατηρούν την ψυχραιμία τους. Πολλοί όμως δείχνουν να την χάνουν. "Δεν είμαι μόνο θυμωμένος, αλλά κάτι πολύ περισσότερο. Τι άλλο πια να χάσω;" ήταν μια φράση που ακουγόταν συχνά στην προχθεσινή μεγαλειώδη πορεία. Πολίτες που βρίσκονται στα. . . κάγκελα. Ανθρωποι που φτάνουν να συγκρούονται με τα ΜΑΤ ή παρακολουθούν με ανοχή ομάδες γνωστών αγνώστων να επιτίθενται στους αστυνομικούς. Μια συσσωρευμένη οργή που αναζητεί διέξοδο. . .

Οι οργανωμένοι

Τα. . . ρέστα τους έδωσαν τα συνδικάτα, τα πρωτοβάθμια σωματεία και οι σύλλογοι των εργαζομένων σε κάθε κλάδο του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, κατεβάζοντας στους δρόμους χιλιάδες διαδηλωτές, στοιχισμένους πίσω από παραταξιακά πανό. Ανθρωποι με προϋπηρεσία σε διαδηλώσεις, οργανωμένοι σε παρατάξεις και συγκεκριμένα μπλοκ, με τα πανό, τις σημαίες, τα πολύχρωμα καπέλα και τις ανθρώπινες αλυσίδες τους, πλημμύρισαν το κέντρο της Αθήνας.

Οι πρωτάρηδες
Η γενιά του καναπέ πάει. . . πορεία

Ηταν χιλιάδες. Παρακολουθούσαν από τα πεζοδρόμια, έμπαιναν με δύναμη στις πορείες, πήγαιναν από το ένα μπλοκ στο άλλο, κινούνταν σε όλο το κέντρο για να "συλλάβουν" το κλίμα του υπόλοιπου κόσμου. Οι πρωτάρηδες της προχθεσινής κινητοποίησης ήταν, μάλλον, οι πρωταγωνιστές. Ανθρωποι που κάποτε τους αποκαλούσαμε "του καναπέ" ή πολίτες που απλώς δεν ήταν οπαδοί των διαδηλώσεων. "Νοικοκυραίοι" που γνωρίζουν τη βαθιά απογοήτευση, αγγίζουν την απόγνωση και την οργή. Και κατέβηκαν για πρώτη φορά στον δρόμο. Για λόγους οικονομικούς ή και ηθικούς, καθώς δεν ήταν λίγοι εκείνοι που υποστήριζαν στα πηγαδάκια της προχθεσινής πορείας ότι η χώρα ξεπουλιέται. "Με εξοργίζει η αδυναμία των πολιτικών που δεν μπορούν να σταθούν όρθιοι και να διαπραγματευτούν τα πιο σημαντικά ζητήματα αυτής της χώρας" μας έλεγε ο 67χρονος δικηγόρος Παντελής Λιάτας, που κατέβηκε με το 33χρονο γιο του Δημήτρη, επίσης δικηγόρο, στην προχθεσινή πορεία. "Αυτός τελικά είναι ο μόνος τρόπος για να τους κάνουμε να συνειδητοποιήσουν πως πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους και τον λαό όταν διαπραγματεύονται με τους ξένους. Δεν έχουν να κάνουν απλώς με αριθμούς, αλλά με έναν κόσμο που όταν υπάρχει πραγματική ανάγκη κατεβαίνει στους δρόμους και διεκδικεί αυτά που του στερούν" θα συμπληρώσει ο 33χρονος Δημήτρης. Για πρώτη φορά στην πορεία και η 40χρονη Ειρήνη Μαρούπα, δικηγόρος. "Πρέπει να ανατρέψουμε την ανεπανόρθωτη βλάβη που έρχεται από αποφάσεις που παίρνουν ξένα κέντρα. Σε λίγο η Ελλάδα δεν θα ανήκει στους Ελληνες".

Οι. . . δημόσιοι
Το κράτος πήρε στο χέρι τα πλακάτ

Παρατηρώντας τα ατελείωτα μπλοκ από δεκάδες χιλιάδες εργαζομένους σε δήμους, υπουργεία, νοσοκομεία, σχολεία, ταχυδρομεία, ΔΕΚΟ και κάθε λογής δημόσια υπηρεσία, εύκολα θα μπορούσε να πει κανείς ότι σύσσωμο το κράτος βγήκε στους δρόμους στοιχισμένο πίσω από πανό. Η επέλαση της εφεδρείας, το ενιαίο μισθολόγιο, οι περικοπές των μισθών, έχουν, εμφανώς, βγάλει τους δημοσίους υπαλλήλους στα κεραμίδια. "Στις 15 Οκτώβρη δεν πήρα μισθό. Μου τον κράτησαν για εισφορές και φόρους. Δουλεύω 27 χρόνια και έχω χάσει το 20% του μισθού μου. Εφτασα να παίρνω 1. 050 ευρώ" μας λέει η Αριστέα Βαρβαδούκα, διοικητική υπάλληλος του ΙΚΑ. "Δεν μπορούμε πια να πάρουμε άδεια. Φτύνουμε αίμα κι έχουμε τεράστιες ελλείψεις. Στο τμήμα μου ήμασταν 11 άτομα και έχουμε μείνει τέσσερις με τις συνταξιοδοτήσεις. Εγώ, στα 50 μου, θα είμαι στην πρώτη γραμμή της εφεδρείας. Δηλαδή θα παίρνω για έναν χρόνο 500 ευρώ και μετά τι θα κάνω; Στα 51 πού θα βρω δουλειά; Δεν είμαι μόνο θυμωμένη, είμαι κάτι περισσότερο". Η 24χρονη Ελισάβετ Τάσσου, αναπληρώτρια δασκάλα, μπορεί να ανήκει σε διαφορετική γενιά, αλλά θα μας πει ακριβώς το ίδιο με την Αριστέα. "Είμαι αγανακτισμένη, όχι απλώς θυμωμένη. Ακόμη κι αν διοριστώ, πράγμα πολύ αβέβαιο, ο πρώτος μισθός μου θα είναι 660 ευρώ. Δεν ζει άνθρωπος με αυτά τα χρήματα, και μάλιστα όταν πρέπει να νοικιάζει σπίτι. Το πατρικό μου είναι στη Δράμα. Είναι τόσο μεγάλο το αδιέξοδο που δεν ξέρω πια τι να κάνω, ψάχνω δουλειά στο εξωτερικό. Εχω άλλη επιλογή; Πού να πάω να δουλέψω, σε καφετέρια;".

Οι σκληροί
Φλερτάροντας με τη βία

Ορισμένοι κατεβαίνουν με διάθεση συγκρουσιακή στον δρόμο. Και δεν φορούν κουκούλες, ούτε ανήκουν στις τάξεις των γνωστών αγνώστων. Είναι, για παράδειγμα, κατηγορίες επαγγελματιών ή ανέργων, νέων ή και μεγαλύτερων που νιώθουν ότι πλήττονται βάναυσα από τα κυβερνητικά μέτρα. Οπως αυτοί που συγκρούστηκαν με τις δυνάμεις των ΜΑΤ προχθές στην οδό Ακαδημίας. Την ίδια ώρα, τα χειροκροτήματα κάποιων όταν διαδηλωτές με καλυμμένα πρόσωπα προσπαθούσαν να ρίξουν τον φράχτη στα ανθοπωλεία ή πετούσαν δυναμιτάκια στα ΜΑΤ στην πλαϊνή είσοδο της Βουλής δείχνει, αν μη τι άλλο, συσσωρευμένη οργή και βαθιά αγανάκτηση που αναζητούν τρόπο να εκφραστούν. Χιλιάδες πολίτες είναι στα. . . κάγκελα και δείχνουν με κάθε τρόπο την οργή τους. Μπορεί να μην έχουν φτάσει στο σημείο να πετάξουν την πέτρα, αλλά επιτίθενται φραστικά στις αστυνομικές δυνάμεις ζητώντας τους να "γυρίσουν ανάποδα την ασπίδα". Οπως και η 47χρονη Ειρήνη, που τρέχοντας να ξεφύγει από τα δακρυγόνα ουρλιάζει στα ΜΑΤ στην Ερμού: "Γιατί μας χτυπάτε; Οι οικογένειές μας πεινάνε. Και για σας παλεύουμε. Δεν το καταλαβαίνετε;".

Οι απόμαχοι
Οι ελπίδες τους έγιναν συντρίμμια

Δεν ήταν μόνο εργαζόμενοι και άνεργοι. Στους δρόμους βγήκαν και οι συνταξιούχοι. Οι απόμαχοι της ζωής, που βλέπουν τις συντάξεις τους να ψαλιδίζονται συνεχώς. "Εκτός από τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα έχω χάσει τουλάχιστον 200 ευρώ τον μήνα από τη σύνταξή μου. Πλήρωνα τόσα χρόνια εισφορές για να πάρω μια αξιοπρεπή σύνταξη και τώρα μου την ψαλιδίζουν συνεχώς" μας λέει ο συνταξιούχος Πέτρος Πρελορέντζος. Κατέβηκε στην πορεία μαζί με τον Γιώργο Ρούσσο και τον Κώστα Σαμανίδη. Ηταν όλοι χρυσοχόοι στον Νέο Κόσμο πριν βγουν στη σύνταξη. Εμποροι που κατάφεραν να χτίσουν με σκληρή δουλειά μια αξιοπρεπή ζωή και τώρα βλέπουν τα πάντα γύρω να καταρρέουν. "Ολα τα μέτρα είναι φοροεισπρακτικά. Τα τελευταία τρία χρόνια απέκτησα τρία εγγόνια και είναι ήδη χρεωμένα" λέει ο Γιώργος Ρούσσος, που έχει καταθέσει τα χαρτιά του και περιμένει εδώ και έναν χρόνο την έκδοση της σύνταξής του. Τα κυβερνητικά μέτρα, λένε, στραγγαλίζουν την αγορά. Οσο αυξάνεται η ανεργία και μειώνονται οι μισθοί, η αγοραστική δύναμη του κόσμου καταβαραθρώνεται. "Εχουμε μπει σε έναν φαύλο κύκλο ύφεσης χωρίς προφανή διέξοδο. Στη γειτονιά μας, στον Νέο Κόσμο, έχουν κλείσει δεκάδες μαγαζιά, που μένουν ξενοίκιαστα εδώ και μήνες". Δίπλα τους στην Ερμού στέκεται ένας 86χρονος οικοδόμος, ο Γιώργος Ανανίδας. "Με 5. 684 ένσημα πήρα μόνο 640 ευρώ σύνταξη" μας λέει.

Οι άνεργοι
Απόγνωση και φόβος για το αύριο

Τρέχοντας να ξεφύγει από τα δακρυγόνα σφίγγει ένα μαντίλι στο πρόσωπό της. Κρατά την κάρτα της ανεργίας στο χέρι και τη δείχνει φωνάζοντας στα ΜΑΤ: "Είμαι άνεργη εδώ και 68 μήνες. Το ξέρετε ότι οι οικογένειες πεινάνε; Εσείς πόσα παίρνετε;". Με την ανεργία να χτυπάει κόκκινο και χιλιάδες θέσεις εργασίας να χάνονται διαρκώς, οι άνεργοι ήταν πολύ θυμωμένοι προχθές στο συλλαλητήριο. "Εχω ψάξει παντού για δουλειά. Χτύπησα όλες τις πόρτες. Αλλά με δυο παιδιά και τη δική μου ηλικία, κανένας δεν μ' έπαιρνε να εργαστώ" θα μας πει λίγο αργότερα η 42χρονη κυρία Παρασκευή από το Μεταξουργείο. Δούλευε σε εργοστάσιο παπουτσιών που έκλεισε. Το ίδιο και ο σύζυγός της, άνεργος κι αυτός. Εχουν δυο παιδιά 18 και 15 ετών. "Δεν μπορούμε πια να αντεπεξέλθουμε σε φροντιστήρια και άλλα έξοδα. Εχουμε ένα δικό μας σπίτι, μικρό, 50 τ. μ. , αλλά κι αυτό δυσκολευόμαστε πια να το συντηρήσουμε. Δούλευα μέχρι τα 35 μου και πίστευα πως τα παιδιά μου θα έχουν ένα καλύτερο αύριο". Ο κόσμος πεινάει, μας λέει. Στη γειτονιά της, αξιοπρεπείς οικογένειες, άνθρωποι με τους οποίους έκανε παρέα, τους βλέπει τώρα μόλις νυχτώνει να ψάχνουν στα σκουπίδια. "Είναι να τρελαίνεσαι". . . Λίγο πιο πέρα η Ανδρονίκη, νεότερη στην ηλικία και άνεργη μητέρα. "Εδώ και ένα 6μηνο ψάχνω εντατικά για μια οποιαδήποτε δουλειά, και τίποτα. Είμαι γεμάτη από οργή. Δεν με νοιάζει να καούν όλα". . .

• "Ο κόσμος έχει αγανακτήσει. Θέλουμε να πάρουν πίσω όλα τα μέτρα. Οι συνθήκες στο σχολείο είναι πολύ άσχημες. Φανταστείτε ότι ενώ δεν έχουμε βιβλία, το φωτοτυπικό μηχάνημα στο σχολείο έχει χαλάσει και δεν υπάρχουν χρήματα για να το φτιάξουμε. Δεν έχουμε αίθουσες, οι μισθοί μας μειώνονται δραματικά", λένε οι νεαρές δασκάλες Χρύσα και Μαρία
• "Με τρόμο αντιμετωπίζω το αύριο. Του χρόνου τελειώνω και μετά τι;", διερωτάται ο Δημήτρης, τριτοετής φοιτητής Γαλλικής φιλολογίας. "Aντε να κάνω κι ένα μεταπτυχιακό. Και μετά τι; Θα έχει αλλάξει κάτι; Θα υπάρχουν δουλειές για μας; Αν θέλουν να μας κρατήσουν σε αυτήν τη χώρα, πρέπει κάτι να κάνουν, αλλά φαίνεται πια πως κανένας δεν νοιάζεται και για τίποτα!". . .

ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ