Τελικά, είναι εφτά τα φωνήεντα;

Του 

Νίκου Σαραντάκου

Ένας καινούργιος γλωσσικός μύθος διαδίδεται στο ελληνικό Διαδίκτυο τα τελευταία δύο εικοσιτετράωρα με την ταχύτητα πυρκαγιάς σε ξερόχορτα. Όπως φαίνεται,  από σκοτεινούς κύκλους εξυφαίνεται ένα ακόμα σχέδιο με στόχο την αλλοίωση της ελληνικής γλώσσας, ή τουλάχιστον έτσι «αποκαλύπτει» σε ένα άρθρο που έχει τίτλο «Η ελληνική γλώσσα πρέπει να μείνει ανέπαφη», το οποίο έσπευσαν να αναδημοσιεύσουν ένα σωρό ιστολόγια, πολλά από αυτά πολυσύχναστα. Όχημα της υποτιθέμενης αλλοίωσης είναι το καινούργιο βιβλίο γραμματικής της 5ης και 6ης Δημοτικού, που μπορείτε να το δείτε εδώ.

 

Ολόκληρο το άρθρο το διαβάζετε σε κάποιο από αυτά τα ιστολόγια, π.χ. εδώ, ενώ υπάρχει και μορφή του σε pdf, επαυξημένη με σχολιασμένες σελίδες του βιβλίου, αναρτημένη στον ιστότοπο του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Ανατολικής Αττικής «Αλέξανδρος Δελμούζος»

Η ανάρτηση σε εκείνο τον ιστότοπο εξηγείται διότι το άρθρο δυστυχώς γράφτηκε από δασκάλα, μέλος του συλλόγου, που εργάζεται σε δημοτικό σχολείο της Ραφήνας. Βέβαια, το Διοικητικό συμβούλιο του συλλόγου κράτησε κάποιες αποστάσεις από το άρθρο, και διευκρίνισε ότι η τελευταία παράγραφος, ότι δήθεν ο σύλλογος Αλ. Δελμούζος οργανώνει ψηφοφορία για να αποσυρθεί το βιβλίο «της κυρίας Διαμαντοπούλου» έχει προστεθεί εκ των υστέρων και δεν περιέχεται στο αρχικό, γνήσιο άρθρο.

Θα παραθέσω μερικά αποσπάσματα του άρθρου και θα τα σχολιάσω, αλλά πρώτα να σταθώ στην υποβολιμαία προσθήκη για το «βιβλίο της κυρίας Διαμαντοπούλου». Είναι λάθος, και είναι άδικο για τους συγγραφείς, να ταυτίζονται τα βιβλία τους με έναν συγκεκριμένο υπουργό· άλλωστε, η διαδικασία συγγραφής σχολικών βιβλίων είναι τόσο μακροχρόνια που τις περισσότερες φορές άλλος υπουργός εγκρίνει τη συγγραφή του βιβλίου και άλλος βλέπει το βιβλίο να κυκλοφορεί στα σχολεία -κάτι τέτοιο είχε συμβεί και με το βιβλίο Ιστορίας της 6ης Δημοτικού. Οι υπουργοί έρχονται και παρέρχονται.

Λοιπόν, το άρθρο ξεκινάει ως εξής:

Με μεγάλη μας έκπληξη διαπιστώσαμε πως πρόσφατα (Νοέμβριος 2011) διανεμήθηκε προς διδασκαλία, στα δημοτικά σχολεία της χώρας μας ένα καινούργιο βιβλίο γραμματικής, για την Ε΄ και ΣΤ΄ τάξη, αντικαθιστώντας την μέχρι τώρα ισχύουσα γραμματική του Μανώλη Τριανταφυλλίδη, η οποία εδιδάσκετο πλέον των 30 χρόνων.
Σύμφωνα με την καινούργια γραμματική που… συντάχθηκε από τους: κ. Ειρήνη Φιλιππάκη – Warburton, κ. Μιχάλη Γεωργιαφέντη, κ. Γεώργιο Κοτζόγλου και την κ. Μαργαρίτα Λουκά και εκδόθηκε από τον Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, με την ευθύνη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, ανακαλύπτουμε πως:

τα φωνήεντα της Ελληνικής Γλώσσας είναι 5 (πέντε)!!!

Τα: α, ε, ι, ο, και το ου. Καθώς και ότι τα φωνήεντα η, υ, ω έχουν καταργηθεί!!!

Και τα σύμφωνα από 17, έμειναν μόνον τα 15!!! Τα ξ και ψ δεν υπάρχουν πλέον!!!

Σημειωτέον, πως στα φωνήεντα συγκαταλέγεται και ο δίφθογγος «ου», καθώς και στα σύμφωνα συμπεριλαμβάνονται τα δίψηφα σύμφωνα ντ, μπ, γκ!.

Αυτή είναι η βασικότερη ένσταση της συντάκτριας για το νέο βιβλίο γραμματικής. Και συνεχίζει:

Με την προγενέστερη Γραμματική του Μαν. Τριανταφυλλίδη, γαλουχήθηκαν γενιές Ελλήνων, που μάθανε να ομιλούνε την Ελληνική Γλώσσα. Αλλά και αλλοδαποί που γεννήθηκαν, έζησαν και σπούδασαν σε ελληνικά σχολεία, και πέτυχαν στα ελληνικά πανεπιστήμια είχαν γαλουχηθεί με την ίδια γραμματική χωρίς να δυσκολευτούν!… Εφ’ όσον οι συνθήκες δεν έχουν αλλάξει, ποιόν λόγο εξυπηρετεί η αλλαγή της κλασσικής γραμματικής σε «φωνητική» γραμματική;
Η γλώσσα μας, η αρχαιότερη όλων των λαών, τις τελευταίες δεκαετίες έχει υποστεί αλλεπάλληλους βιασμούς από τους εκάστοτε υπευθύνους, οι οποίοι εντελώς ανεύθυνα λειτουργώντας ωσάν γλωσσοπλάστες, αποφάσιζαν για την «εκλαΐκευση» της, και ταυτόχρονα την καταστροφή της!

Λέει κι άλλα, αλλά αυτά φτάνουν γι’ αρχή.

Ώστε λοιπόν καταργήθηκαν τα φωνήεντα η, υ, ω; Μα καλά, τελείως αδαείς είναι η κ. Φιλιππάκη, αυτός ο Κότζογλου και οι υπόλοιποι, δεν έχουν ακούσει τον Μουφλουζέλη, που λέει ότι ένα κι ένα κάνουν δύο και πως τα φωνήεντα είναι εφτά; Δεν φτάνει που η τρόικα μας έκοψε τους μισθούς και τις συντάξεις, θα μας κόψουν τώρα και τα φωνήεντα; Και αφού καταργήθηκαν τρία από τα εφτά φωνήεντα, πώς μάς έμειναν πέντε; Α, προστέθηκε το ου. Και από τα σύμφωνα, παρόλο που «καταργήθηκαν» τα ξ και ψ, προστέθηκαν τα μπ, γκ και ντ, οπότε αυξήθηκαν κατά ένα, άρα 18+5 = 23.

Φυσικά, τα η, υ και ω δεν καταργήθηκαν. Αν κάνετε τον κόπο να πάτε στην επίμαχη γραμματική, θα δείτε ότι στη σελ. 35 δεν λέει ότι η ελληνική γλώσσα έχει 23 γράμματα αλλά ότι έχει 23 φθόγγους. Φθόγγους, όχι γράμματα! Γι’ αυτό άλλωστε και γράφονται μέσα σε αγκύλες, [α], [ι] κτλ. όπως πληροφορεί η υποσημείωση στη σελ. 34. Και στη σελίδα 39 δηλώνεται ολοκάθαρα ότι τα ελληνικά έχουν 24 γράμματα, όπως ξέρουν βέβαια όλα τα παιδιά που θα χρησιμοποιήσουν το βιβλίο αφού, μην ξεχνάμε, διδάσκεται στην 5η δημοτικού, σε μαθητές που έχουν μάθει ανάγνωση και γραφή προ πολλού! Και στη σελ. 40 υπάρχει αντιστοίχιση φθόγγων και γραμμάτων του αλφαβήτου, ενώ στη σελ. 41 υπάρχει άσκηση όπου τα παιδιά καλούνται να βρουν πόσους φθόγγους έχουν διάφορες λέξεις, π.χ. παίζουμε: 8 γράμματα αλλά έξι φθόγγοι.

Μπορεί η εκ Ραφήνας συντάκτρια να πέφτει από τα σύννεφα, και να επικαλείται τη γραμματική Τριανταφυλλίδη, αλλά το ότι η γλώσσα μας έχει πέντε φωνήεντα δεν είναι καθόλου καινοφανές. Το λέει, ακριβώς έτσι, η γραμματική Τριανταφυλλίδη την οποία επικαλείται (χωρίς προφανώς να την έχει ανοίξει), στη σελ. 13 (μιλάω για την ανατύπωση του 2002, ιδού το σχετικό απόσπασμα):

Φωνήεντα έχομε στη γλώσσα μας πέντε, τ’ ακόλουθα (ο λόγος είναι πάντοτε για φθόγγους και όχι για γράμματα): α, ε, ι, ο, ου.

Ό,τι λέει ο Τριανταφυλλίδης λέει και η νέα Γραμματική -με μια διαφορά που θα πούμε παρακάτω. Την επισήμανση ότι μιλάμε για φθόγγους και όχι για γράμματα η νέα Γραμματική την έχει στις σελ. 34 και 39.

Οπότε, δεν χρειάζεται πανικός. Η νέα Γραμματική δεν καταργεί κανένα γράμμα του αλφαβήτου, και άλλωστε πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό, όταν διδάσκεται σε παιδιά που ήδη επί πέντε χρόνια έχουν κοπιάσει για να μάθουν το αλφάβητο των 24 γραμμάτων; Θα το ξεμάθουν και θα μάθουν καινούργιο; Και μόνο για δυο χρονιές, αφού στο γυμνάσιο διδάσκεται άλλη γραμματική; Απίθανα πράγματα -όχι, δεν συμβαίνει τίποτε τέτοιο.

Και τότε; Προς τι το μίσος και ο αλληλοσπαραγμός; Μήπως το όλο θέμα είναι μια τεράστια παρεξήγηση; Μήπως η συντάκτρια παρανόησε και υπέθεσε ότι η νέα σχολική Γραμματική τάσσεται υπέρ της φωνητικής ορθογραφίας;

Για τη συντάκτρια δεν ξέρω, αλλά αυτή την παρανόηση σίγουρα την έχει κάνει μεγάλη μερίδα των αναγνωστών του άρθρου στα διάφορα ιστολόγια, αν κρίνω από τα σχόλιά τους, όπου εκφράζουν τον αποτροπιασμό τους επειδή υποθέτουν ότι η νέα Γραμματική γράφει π.χ. «φονίεντα», αφού τα η. υ, ω έχουν, τάχα, καταργηθεί. Και για μια τόσο ριζική αλλαγή της γλώσσας όπως θα ήταν η καθιέρωση φωνητικής ορθογραφίας, θα εξηγούνταν οι αντιδράσεις, ακόμα και ο ηθικός πανικός. Έχουμε άλλωστε το θλιβερό προνόμιο να παθιαζόμαστε ανοικονόμητα για τη γλώσσα μας· μην ξεχνάμε πως έχουμε θρηνήσει νεκρούς σε διαδηλώσεις που έγιναν επειδή ανέβηκε μια αρχαία τραγωδία μεταφρασμένη σε μικτή γλώσσα (στα Ορεστειακά του 1903).

Όμως κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί, η νέα Γραμματική επαναλαμβάνει σε γενικές γραμμές όσα και οι προηγούμενες. Η διαφορά είναι ότι η νέα Γραμματική αποφεύγει να χαρακτηρίσει φωνήεντα και σύμφωνα τα γράμματα του αλφαβήτου και κρατάει αυτόν τον χαρακτηρισμό μόνο για τους φθόγγους. Η πιο παραδοσιακή θεώρηση που χαρακτηρίζει «φωνήεντα» και τους φθόγγους αλλά και τα γράμματα του αλφαβήτου έχει το μειονέκτημα ότι δεν μπορεί να απαντήσει σε απλές ερωτήσεις όπως: Στη λέξη «εύκολος» το υ τι είναι; Φωνήεν ή σύμφωνο; Ή: Πόσα είναι τα φωνήεντα στη λ. «σούβλα», δύο ή τρία;Πράγματι, αν το καλοσκεφτούμε, οι χαρακτηρισμοί “φωνήεν” και “σύμφωνο” έχουν νόημα μόνο όταν περιγράφουμε φθόγγους (ή φωνήματα) και όχι γράμματα. Αν κοιτάξουμε ένα άγνωστό μας αλφάβητο, είναι αδύνατο να καταλάβουμε αν ένα άγνωστό μας γράμμα είναι φωνήεν ή σύμφωνο -για παράδειγμα τι είναι το ა του γεωργιανού αλφαβήτου; Ενώ αν ακούσουμε κάποιον να το προφέρει, θα καταλάβουμε αμέσως πως είναι φωνήεν, το [α].

Αυτό είναι το σημείο στο οποίο η νέα Γραμματική διαφέρει από τη γραμματική Τριανταφυλλίδη και όσες βασίστηκαν σε αυτήν -μην ξεχνάμε ότι από το 1941 (που εκδόθηκε η γραμματική Τρ.) έχουν περάσει εφτά δεκαετίες και πολύ νερό έχει κυλήσει στο αυλάκι της γλωσσολογίας. Ο ενήλικος που έχει διδαχτεί για φωνήεντα-γράμματα ίσως ξενίζεται. Το παιδί που θα τα μάθει εξαρχής, δεν θα παραξενευτεί.

Θα μπορούσαν βέβαια οι συγγραφείς της γραμματικής να κάνουν λόγο για φωνήεντα-φθόγγους και φωνήεντα-γράμματα, αλλά επειδή απευθύνονται σε παιδιά του δημοτικού, που μάλλον θα μπερδεύονταν, οι συγγραφείς έκριναν σκόπιμο, σωστά πιστεύω, να κάνουν σαφή τον διαχωρισμό. Άλλωστε, το γεγονός ότι επέλεξαν να γράφουν τους φθόγγους μέσα σε αγκύλες και με διαφορετική γραμματοσειρά, βοηθάει τον μαθητή να ξεχωρίσει φθόγγο από γράμμα και απομακρύνει κάθε σύγχυση. Βέβαια, κανονικά θα έπρεπε, σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις, οι περισσότεροι φθόγγοι να γράφονται με το λατινικό αλφάβητο, αλλά για παιδιά του δημοτικού καλύτερα έκαναν να επιλέξουν το ελληνικό με τη διαφορετική γραμματοσειρά. Εδώ που τα λέμε, αν έβαζαν τους φθόγγους με λατινικό αλφάβητο ούτε ψύλλος στον κόρφο τους, θα τους κατηγορούσαν ότι προπαγανδίζουν την αλλαγή αλφαβήτου!

Προσοχή, το ότι υπερασπίζομαι τις βασικές επιλογές των συγγραφέων της νέας Γραμματικής δεν σημαίνει ότι συμφωνώ σε όλα μαζί τους. Έχω κάποιες διαφωνίες σε άλλα θέματα, αλλά και στο προκείμενο θέμα αναρωτιέμαι αν θα ήταν καλύτερα να προσθέσουν στα σύμφωνα (στους φθόγγους που είναι σύμφωνα) και τα τσ, τζ. Εδώ υπάρχει μεταξύ των γλωσσολόγων διχογνωμία και γίνεται ολόκληρη συζήτηση αν τα τσ και τζ έχουν μονοφθογγικό χαρακτήρα, με αρκετά επιχειρήματα εκατέρωθεν. Ας πούμε ότι θα ήταν απλούστερο για διδακτικούς λόγους να συμπεριληφθούν και τα τσ και τζ. Αλλά άλλο είναι αυτό το θέμα, που χρειάζεται επιστημονική συζήτηση κι άλλο η συνωμοσιολογία.

Τώρα που το ξανασκέφτομαι πάντως, δεν αποκλείω και της συντάκτριας η οργή να οφείλεται σε παρεξήγηση, εκδοχή που ενισχύεται από την άποψή της, πιο κάτω, ότι «εφαρμόζοντας τη νέα Γραμματική, Η ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΘΑ ΧΑΘΕΙ». Αυτό θα ήταν ένα μικρό θαύμα, αλλά μέσα από την άτεχνη διατύπωση υποθέτω πως εννοεί ότι αν εφαρμοζόταν φωνητική ορθογραφία θα ήταν πιο δύσκολο να δει κανείς αμέσως την ετυμολογία  των λέξεων, π.χ. ότι ο ιπποκόμος (ιποκόμος πια) έχει να κάνει με τον ίππο ενώ ο υποκόμης (ιποκόμις πια) με το υπό. Το θέμα της φωνητικής ορθογραφίας έχει ενδιαφέρον, αλλά ας μην το συζητήσουμε σήμερα. Μονολεκτικά, το έχω άλλωστε ξαναγράψει, είμαι αντίθετος με την ιδέα.

Στο γράμμα της συντάκτριας, πέρα από την αβυσσαλέα άγνοια, αναπαράγονται κάμποσοι γλωσσικοί μύθοι, ενώ το όλο κείμενο διαπνέεται από έναν κωμικό συνωμοσιολογικό χαρακτήρα. Παράδειγμα: Η νέα Γραμματική δεν ακολουθεί τον παλιό χωρισμό και την παλιά ορολογία (χειλικά, οδοντικά, λαρυγγικά σύμφωνα). Καταγγέλλει η δασκάλα: Τα χειλικά, οδοντικά και λαρυγγικά σύμφωνα ενώθηκαν, ανακατεύθηκαν και ξαναχωρίστηκαν όπως βόλευε τους συγγραφείς σε τριβόμενα και κλειστά! Πέρα από το ότι η γραμματική διακρίνει (στον πίνακα της σελ. 38) και διχειλικά, οδοντικά κτλ. σύμφωνα, και όχι μόνο τριβόμενα και κλειστά, σας ρωτάω: πώς μπορεί να «βόλευε» τους συγγραφείς η διάκριση σε τριβόμενα και κλειστά; Γιατί να βλέπουμε παντού σκοτεινά σχέδια;

Στα επόμενα η συντάκτρια αναπαράγει απλόχερα μύθους, όπως π.χ. για τις δηλώσεις Ράλλη (ότι τάχα ο Ράλλης είχε μετανιώσει που καθιέρωσε τη δημοτική· αλλά η αλληλογραφία Ράλλη-Κριαρά μαρτυράει ότι ήταν περήφανος για το έργο του αυτό) ή ότι σύμφωνα με «μελέτες επιστημόνων» το μονοτονικό προκάλεσε αύξηση της δυσλεξίας (πρόκειται για την ανεκδιήγητη μελέτη του ψυχίατρου Τσέγκου, που κανείς γλωσσολόγος δεν τη θεωρεί σοβαρή). Το να νοσταλγεί το πολυτονικό η συντάκτρια δεν είναι επιλήψιμο, αλλά απορώ πώς θα κάνει τα παιδιά να αγαπήσουν τη γλώσσα που τους διδάσκει όταν πιστεύει ότι πρόκειται για μια γλώσσα πολλαπλά βιασμένη, μια γλώσσα μειωμένης αξίας (αφού «ο κάθε τόνος είχε την αξία του»). Χώρια που η συντάκτρια έχει καταπιεί αμάσητες τις μπαρούφες του Λερναίου, ότι τάχα η ελληνική γλώσσα δεν είναι συμβατική αλλά νοηματική· διότι, μας λέει, αν χαθεί η ετυμολογία των λέξεων, η ελληνική θα γίνει «μια συμβατική γλώσσα όπως και τόσες άλλες».

Φυσικά, όλες οι ανθρώπινες γλώσσες είναι συμβατικές. Δεν υπάρχει καμιά λογική αναγκαιότητα που να συνδέει μια λέξη με το νόημά της, εκτός από τις λιγοστές περιπτώσεις ηχομιμητικών λέξεων. Τον πιο πιστό φίλο του ανθρώπου εμείς τον λέμε «σκύλο», οι αρχαίοι τον έλεγαν «κύνα», οι άγγλοι τον λένε dog και οι γάλλοι chien και δεν υπάρχει κανείς εγγενής λόγος που να έκανε τους αρχαίους να πουν «κύων» τον σκύλο, θα μπορούσαν να πουν έτσι τη νυφίτσα. Όσο αυθαίρετος είναι ο dog, άλλο τόσο είναι και ο σκύλος.

Όσο για τα σχόλια πολλών σχολιαστών στα ιστολόγια, τι να πει κανείς. Άλλοι θεώρησαν ύποπτο ότι η κ. Φιλιππάκη-Warburton έχει ξένο όνομα (ποιος της είπε να παντρευτεί αγγλοσάξονα;), άλλοι θεώρησαν ότι πρόκειται για το νέο χτύπημα μετά την κατάργηση της διδασκαλίας των αρχαίων στο γυμνάσιο (φυσικά, τα αρχαία διδάσκονται στο γυμνάσιο, από το πρωτότυπο, εδώ και είκοσι χρόνια), άλλοι ότι πρόκειται για σχέδιο της πρώην υπουργού, της κ. Διαμαντοπούλου, για να φέρει τα αγγλικά, άλλοι θυμήθηκαν ότι οι ανθέλληνες άλλαξαν το αυγό σε αβγό (όχι πάντως στη σχολική ορθογραφία, αν και για τον πόλεμο των αυγών αξίζει ειδικό άρθρο). Το μόνο παρήγορο είναι ότι βρέθηκαν αρκετοί που επισήμαναν το αυτονόητο, ότι άλλο φθόγγοι και άλλο γράμματα, αν και τα σχόλια στον ιστότοπο του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Ανατολικής Αττικής μάλλον θλίψη προκαλούν.

Όπως θλίψη προκαλεί και το ότι η δασκάλα της Ραφήνας, και ασφαλώς όχι μόνο αυτή, πέρα από την ψηλαφητή της άγνοια, έχει, αν και εκπαιδευτικός, τόσο αρνητική και καχύποπτη στάση απέναντι στους ειδικούς επιστήμονες για θέματα γλώσσας, τους γλωσσολόγους. Οι οποίοι, παρά τις φήμες, άνθρωποι είναι κι αυτοί, και ανθρώπινο είναι να απελπίζονται και να αποκαρδιώνονται όταν βλέπουν τέτοια αντιμετώπιση, οπότε κλείνονται στο καβούκι τους, στο σινάφι τους, και αφήνουν τη μαστοράντζα να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά και να παλεύει με τα κεφάλια του Λερναίου.

Αλλά πριν κλείσω θα σταθώ λίγο στον τίτλο του άρθρου, «Η ελληνική γλώσσα πρέπει να μείνει ανέπαφη» και την έκκληση του άρθρου «Ας αξιώσουμε να διατηρηθεί η ελληνική γλώσσα έτσι όπως μας παραδόθηκε». Δεν ξέρω πώς πρέπει να το ερμηνεύσουμε αυτό· μπορεί τάχα να μείνει ανέπαφη η γλώσσα; Αν με το ανέπαφη εννοούμε «αναλλοίωτη», αυτό είναι εντελώς αδύνατο. Η γλώσσα εξελίσσεται, κάθε γλώσσα εκτός από τις νεκρές. Κάποτε η ελληνική γλώσσα είχε οχτώ πτώσεις, αργότερα είχε πέντε, σήμερα έχει τέσσερις. Η δοτική απέμεινε μόνο σε στερεότυπες εκφράσεις, όχι στον ζωντανό λόγο. Κάποτε λέγαμε «δίδωμι», αργότερα «δίδω», τώρα «δίνω» και σπανιότερα «δίδω». Κάποτε λέγαμε «πατήρ», σήμερα «πατέρας». Από την αιτιατική «τον πατέρα» φτιάχτηκε η νέα ονομαστική, αρχικά σαν απόκλιση (σαν λάθος) που καθιερώθηκε στη συνέχεια. Και η ορθογραφία αλλάζει. Αν ανοίξετε εφημερίδα του 1920 θα δείτε τύπους όπως «είνε, συνειθίζω, μεγαλείτερος, φείδι, ταξείδι, καλλίτερος, κυττάζω» και άλλα πολλά. Τώρα όλα αυτά έχουν αλλάξει χωρίς μάλιστα να προκληθεί ο ηθικός πανικός που ξεσήκωσε το αυγό/αβγό. Αν αυτό εννοεί η συντάκτρια, η γλώσσα δεν μπορεί να μείνει ανέπαφη-αναλλοίωτη.

Μπορεί όμως να εννοεί «άθικτη», απείραχτη. Τι θα έθιγε τη γλώσσα; Από τα παραπάνω υποθέτω ότι η συντάκτρια φοβάται το ενδεχόμενο καθιέρωσης φωνητικής ορθογραφίας ή λατινικού αλφαβήτου, που υποτίθεται ότι είναι το πρώτο βήμα στα σχέδια των σκοτεινών δυνάμεων για να υποτάξουν τη χώρα μας. Καταρχάς, ας μείνει ήσυχη η συντάκτρια, οι αλλαγές αλφαβήτου και τα συναφή είναι πράγματα τα οποία εδώ και πολλές δεκαετίες σχεδόν κανείς δεν ζητάει. Αλλά, αναρωτιέμαι, τόσο χοντροκέφαλες είναι αυτές οι σκοτεινές δυνάμεις, που επιδιώκουν να μας υποτάξουν μέσω της αλλαγής του αλφαβήτου και της γραμματικής της 5ης δημοτικού, δηλαδή μέσα από διαδικασίες που θα φέρουν καρπούς πολύ αργά, ύστερα από δεκαετίες; Τη στιγμή που η χώρα στενάζει κάτω από πέντε χρόνια ύφεσης, που συνθλίβεται κάτω από ένα δυσβάσταχτο χρέος, με το ηθικό στο μηδέν, με τους ταλαντούχους νέους να φεύγουν μετανάστες, με τα φιλέτα έτοιμα να ξεπουληθούν μπιρ παρά, τι ανάγκη έχουν από μακρόπνοους σχεδιασμούς; Μακάρι όλη η στόχευση των «εχθρών της χώρας» να ήταν η εξαφάνιση του ήτα και του ωμέγα…