ΤΟ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΟ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ - ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ - ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ
Του Γιάννη Μπαλάγκα, Ειδικού Συνεργάτη της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας
Ψηφίστηκε ΄μέσα στο 2010 στην ολομέλεια της Βουλής και έγινε νόμος του Κράτους μετά τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, το νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών για την μεταρρύθμιση του Συνταξιοδοτικού συστήματος του Δημοσίου, με το οποίο επέρχονται δυσμενείς αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των γυναικών, ιδιαίτερα των μητέρων με ανήλικα παιδιά. καθώς και των τρίτεκνων μητέρων.
Ορίζεται ωστόσο στην παρ. 11 του άρθρου 6 αυτού του νόμου, όπως ακριβώς και στο νόμο 3847 που δημοσιεύτηκε στις 11-5-2010, ότι όσοι και όσες έχουν θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31-12-2010 δεν θίγονται από τις διατάξεις του νόμου αυτού.
Για τα πρόσωπα αυτά θα εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται οι ισχύουσες μέχρι τη δημοσίευση του νόμου αυτού διατάξεις, που αφορούν τόσο τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος όσο και τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, καθώς και τον υπολογισμό της σύνταξης.
Με απλά λόγια, όσοι έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι 31-12-2010 , μπορεί να αποχωρήσουν όποτε θέλουν και το 2011 και το 2015 και οποιαδήποτε άλλη χρονολογία χωρίς καμία μεταβολή ούτε στα όρια ηλικίας ούτε στον υπολογισμό της σύνταξης ούτε καμία « ποινή» θα έχουν στο ύψος της σύνταξής τους, εάν φύγουν μετά το 2010.
Πιο συγκεκριμένα να επαναλάβουμε για άλλη μια φορά ποιοι έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και δε θίγονται:
1) Όλοι οι διορισθέντες μέχρι 31-12-82.
Ειδικότερα από αυτή την κατηγορία:
α) Όλες οι παντρεμένες γυναίκες είτε έχουν παιδιά είτε δεν έχουν, μπορούν να αποχωρήσουν, όποτε θέλουν ,σήμερα ή και μετά το 2010, γιατί έχουν συμπληρώσει 24,5 χρόνια υπηρεσίας και δεν απαιτείται όριο ηλικίας.
β) Όλοι όσοι συμπλήρωσαν ή θα συμπληρώσουν και μετά το 2010 35 χρόνια χωρίς όριο ηλικίας. Από τα 35 χρόνια υπηρεσίας τα 25 τουλάχιστον είναι απαραίτητο να είναι στο δημόσιο (στην 25ετία υπολογίζεται και η στρατιωτική θητεία για τους άνδρες) τα υπόλοιπα μπορεί να είναι και από τον ιδιωτικό τομέα και θα χρειαστεί εξαγορά για την αναγνώριση.
* Αυτοί σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να αποχωρήσουν και με λιγότερα χρόνια, με τις γενικές διατάξεις που ισχύουν, τα γνωστά εξάμηνα που προστίθενται από 1-1-98 Χωρίς Όριο Ηλικίας (Χ.Ο.Η.)
Αν π.χ η 25ετία συμπληρώθηκε το 2001, από την ημερομηνία συμπλήρωσής της και μετά απαιτούνται συνολικά 34 έτη Χ.Ο.Η
Αν συμπληρώθηκε το 2002, απαιτούνται 34,5 χρόνια Χ.Ο.Η.
Αν » 2003 και μετά απαιτούνται 35 έτη Χ.Ο.Η.
2) Διορισθέντες από 1-1-83 έως 31-12-92
α) Μητέρες ανηλίκων που στις 31-12-2010 έχουν συμπληρώσει 25 έτη υπηρεσίας , στα οποία συμπεριλαμβάνεται και ο χρόνος της διαδοχικής ασφάλισης και έχουν ανήλικο παιδί κατά τη συμπλήρωση της 25ετίας. Σ΄ αυτές η σύνταξη θα καταβληθεί, όταν συμπληρώσουν το 50ο έτος της ηλικίας. Αν το 50 έτος συμπληρώνεται μετά το 2010, δεν αλλάζει τίποτε γι αυτές, όσο και να παραμείνουν στην υπηρεσία και ούτε επηρεάζει τα αποκτηθέντα ασφαλιστικά δικαιώματα η ενηλικίωση του παιδιού.
β) Μητέρες με τρία παιδιά και άνω.
Χρειάζονται 20 χρόνια υπηρεσίας (στα οποία συμπεριλαμβάνεται και ο χρόνος της διαδοχικής ασφάλισης) να έχουν συμπληρώσει στις 31-12-2010 και μπορούν να αποχωρήσουν , χωρίς όριο ηλικίας, όποτε θελήσουν. Δεν ενδιαφέρει να είναι τα παιδιά ανήλικα ή ενήλικα, ο αριθμός των παιδιών ενδιαφέρει την ημερομηνία που συμπληρώνεται η 20ετία.
γ) Όλες οι υπόλοιπες κατηγορίες των γυναικών (ανύπαντρες γυναίκες, μητέρες με ενήλικα παιδιά κατά τη συμπλήρωση της 25ετίας κλπ ) , εάν συμπληρώνουν 25ετία στις 31-12-2010 , μπορούν να αποχωρήσουν, όταν συμπληρώσουν το 60ο έτος της ηλικίας τους, όποτε αυτό συμπληρωθεί , χωρίς καμία μεταβολή στη συνταξιοδοτική τους κατάσταση.
ε) Όλοι οι άνδρες που έχουν συμπληρώσει 25 έτη υπηρεσίας. Το όριο ηλικίας που απαιτείται για συνταξιοδότηση γι αυτούς, έχει να κάνει με το έτος που συμπληρώθηκες η 25ετία. Αν πχ η 25ετία συμπληρώθηκε το 1998 απαιτούνται 60,5 έτη, αν συμπληρώθηκε το 1999 61 έτη κ.ο.κ Αν η 25ετία συμπληρώθηκε από το 2007 και μετά απαιτείται η συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας.
δ) Όλοι όσοι συμπληρώνουν 31-12-2010 35 χρόνια υπηρεσίας και έχουν ηλικία 58 ετών ή όταν συμπληρώσουν την ηλικία των 58 ετών μετά το 2010
ε) Όλοι όσοι μέχρι 31-12-2010 έχουν 37 χρόνια Χ.Ο.Η.
Με την παρ.5 του άρθρου 6 αυτού του νόμου καταργείται δυστυχώς μια σημαντική ρύθμιση για τους εκπαιδευτικούς που έδινε η παρ. 3 του άρθρου 5 του Ν.3075/2002. Ο νόμος αυτός, αναγνωρίζοντας την ιδιαιτερότητα του εκπαιδευτικού λειτουργήματος, έδινε τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να αποχωρούν με 30 έτη υπηρεσίας και ηλικία 55 ετών, όσοι απ’ αυτούς είχαν διοριστεί μέχρι 31-12-82, και 30 έτη υπηρεσίας και ηλικία 60 ετών όσοι διορίζονταν μετά την 1-1-83. Η διάταξη αυτή του Ν.3075 καταργείται από 1-1-2011.
Ωστόσο στηριζόμενοι στην παρ. 11 του άρθρου 6 αυτού του νόμου περί μη εφαρμογής των αλλαγών σ’αυτούς που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31-12-2010, ύστερα και από σχετική επιβεβαίωση από το αρμόδιο τμήμα συντάξεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, μπορούμε να βεβαιώσουμε τα εξής:
α) Όσοι εκπαιδευτικοί διορίστηκαν μέχρι 31-12-82, έχουν θεμελιώσει όλοι συνταξιοδοτικό δικαίωμα (25ετία) και επομένως δε θίγονται από την κατάργηση αυτής της διάταξης. Αυτοί μπορούν να αποχωρήσουν, όταν συμπληρώσουν τα 30 χρόνια υπηρεσίας (όσοι δεν τα έχουν συμπληρώσει) και όταν συμπληρώσουν το 55ο έτος της ηλικίας τους. Στην 25ετία για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος υπολογίζεται και ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας για τους άνδρες, ενώ ο χρόνος ασφάλισης σε άλλον φορέα κύριας ασφάλισης (ΙΚΑ ,ΟΑΕΕ κλπ) υπολογίζεται μετά την 25ετία για τη συμπλήρωση της 30ετίας.Η περαιτέρω παραμονή τους στην υπηρεσία μετά το 2010, δεν επιφέρει καμία μεταβολή στη συνταξιοδοτική τους κατάσταση ούτε στον υπολογισμό της σύνταξης.
β) Όσοι εκπαιδευτικοί διορίστηκαν από 1-1-83 και μετά, εάν μέχρι 31-12-2010 συμπληρώνουν 25ετία, θα μπορέσουν να αποχωρήσουν, όταν συμπληρώσουν 30 έτη υπηρεσίας και όταν θα έχουν και το 60 έτος της ηλικίας, όποτε αποκτήσουν αυτές τις προϋποθέσεις. Στην 25ετία για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος γι αυτή την κατηγορία υπολογίζεται και ο χρόνος της διαδοχικής ασφάλισης και ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας για τους άνδρες. Ο ελάχιστος χρόνος δημόσιας υπηρεσίας που απαιτείται είναι 5 έτη γι τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
Τα βασικά σημεία του νόμου έχουν ως εξής:
Α. ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΝΕΟΠΡΟΣΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΑΠΟ 1-1-2011 ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΚΥΡΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΙΚΑ –ΕΤΑΜ
Από 1-1-2011 όλοι οι νεοπροσλαμβανόμενοι υπάλληλοι στο Δημόσιο υπάγονται υποχρεωτικά και αυτοδίκαια στον κλάδο κύριας σύνταξης του ΙΚΑ –ΕΤΑΜ
Τα πρόσωπα αυτά ασφαλίζονται για ασθένεια, επικουρική σύνταξη και εφάπαξ βοήθημα στους οικείους φορείς, στους οποίους ασφαλίζονται και οι προσληφθέντες μετά την 1-1-93.
Δίδεται μάλιστα η δυνατότητα και στους ήδη υπηρετούντες υπαλλήλους, καθώς και σε όσους προσληφθούν μέχρι 31-12-2010 να επιλέξουν προαιρετικά την υπαγωγή τους στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ από την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου αυτού.
Β. ΕΞΙΣΩΣΗ ΟΡΙΩΝ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ
ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ
1. Γονείς με ανήλικα παιδιά:
(προσληφθέντες στο Δημόσιο από 1-1-83 έως 31-12-92)
Μέχρι τώρα μόνο οι μητέρες με ανήλικα παιδιά αυτής της κατηγορίας μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν με 25 χρόνια υπηρεσία και ηλικία 50 ετών, εφόσον κατά τη συμπλήρωση της 25ετίας το παιδί ήταν ανήλικο.
Με το νέο νόμο άνδρες και γυναίκες της κατηγορίας αυτής, εάν συμπληρώνουν
την 25ετία από 1-1- 2011 και έχουν ανήλικο παιδί κατά τη συμπλήρωση της 25ετίας , απαιτείται το 52ο έτος της ηλικίας συμπληρωμένο, το οποίο αυξάνεται στο 55ο έτος από 1-1-2012 και στο 65ο έτος από 1-1-2013.
| Έτος θεμελίωσης | Έτη υπηρεσίας | Όριο ηλικίας |
| 2010 | 25 | 50 |
| 2011 | 25 | 52 |
| 2012 | 25 | 55 |
| 2013 | 25 | 65 |
Αύξηση από 2 έως 15 έτη υπηρεσίας. Είναι από τις πιο επώδυνες αλλαγές,
Για τις ασφαλισμένες από 1-1-93 που έχουν ανήλικα παιδιά και θα έφευγαν με 20 χρόνια υπηρεσίας και ηλικία 55 ετών, η εξίσωση ξεκινάει άμεσα από 1-1-2013 (αφού μέχρι τότε δεν έχει θεμελιωθεί δικαίωμα 20ετίας)και ισχύουν οι ίδιοι όροι και προϋποθέσεις συνταξιοδότησης με τις ασφαλισμένες πριν το 1992.
3. Γονείς με τρία ή περισσότερα παιδιά:
Μέχρι τώρα οι μητέρες με τρία παιδιά και άνω μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν με 20 έτη υπηρεσίας χωρίς όριο ηλικίας, εφόσον ήταν ασφαλισμένες μέχρι 31-12-92 .
Το δικαίωμα της συνταξιοδότησης με 20 χρόνια υπηρεσίας χωρίς όριο ηλικίας δεν παρέχονταν στον πατέρα, που είχε τρία παιδιά παρά μόνο αν ήταν χήρος ή διαζευγμένος . Στην περίπτωση μάλιστα του διαζευγμένου έπρεπε τα παιδιά να ήταν ανήλικα και τα τρία και να είχε την επιμέλεια αυτών με δικαστική απόφαση.
Με το νέο νόμο από 1-1-2011 τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες που έχουν τρία παιδιά, ανεξάρτητα από το χρόνο πρόσληψής τους , εάν μέχρι 31-12-2010 συμπληρώνουν 20 χρόνια πλήρους πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας μπορούν να αποχωρήσουν χωρίς όριο ηλικίας (Χ.Ο.Η.) Η υπηρεσία αυτή αυξάνεται κατά 1 έτος για όσους συμπληρώνουν την 20ετία εντός του 2011, αλλά με όριο ηλικίας το 52ο έτος , κατά 2 έτη για όσους τη συμπληρώνουν τα 2012 , με όριο ηλικίας το 55ο έτος και επίσης κατά 2 έτη για όσους τη συμπληρώνουν το 2013 με όριο ηλικίας το 65ο έτος.
Καταργείται η πρόσθετη προϋπόθεση που ίσχυε για τους άνδρες να είναι δηλ χήροι ή να έχουν την επιμέλεια των παιδιών με δικαστική απόφαση, αν είναι διαζευγμένοι.
| Έτος θεμελίωσης | Έτη υπηρεσίας | Όριο ηλικίας |
| 2010 | 20 | Χ.Ο.Η. |
| 2011 | 21 | 52 |
| 2012 | 23 | 55 |
| 2013 | 25 | 65 |
Οι ασφαλισμένοι από 1-1-93 που έχουν 3 παιδιά και άνω, επειδή και εδώ η 20ετία συμπληρώνεται από 1-1-2013, ακολουθούν τα όρια ηλικίας των ασφαλισμένων πριν το 1992 δηλ το 2013 θα θέλουν 25 έτη που τα συμπληρώνουν το 2018 οπότε θα θέλουν και το 65ο έτος της ηλικίας.
* ο υπάλληλος ακολουθεί το όριο ηλικίας που ισχύει κατά το χρόνο θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος. πχ αν μία τρίτεκνη υπάλληλος θεμελιώνει το 2011 20ετία, χρειάζεται τότε 21 έτη που θα τα έχει το 2012, το όριο όμως ηλικίας των 52 ετών ισχύει πάντα γι αυτή.
4. Άνδρες και γυναίκες με ανίκανα παιδιά
α) (ασφαλισμένοι από 1-1-83 έως 31-12-82)
Μέχρι τώρα οι μητέρες υπάλληλοι με ανάπηρα παιδιά (50% και άνω) ή με ανίκανο σύζυγο (67% και άνω) υπάγονταν στην ίδια κατηγορία με τις μητέρες με ανήλικα παιδιά , 25έτη υπηρεσίας και ηλικία 50ετών. Οι άνδρες δεν μπορούσαν να κάνουν χρήση αυτού του δικαιώματος.
Με το νέο νόμο άνδρες και γυναίκες της κατηγορίας αυτής από 1-1-2011,εφόσον έχουν ανίκανο παιδί ή ανίκανο σύζυγο με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, μπορούν να αποχωρήσουν στο 50ό έτος της ηλικίας με τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος (25ετία).
Επεκτείνεται το δικαίωμα αυτό και στους άνδρες που είχαν μέχρι τώρα το 65ο έτος της ηλικίας.
β). Άνδρες και γυναίκες με ανίκανα παιδιά (ασφαλισμένοι από 1-1-93 και μετά)
Μέχρι τώρα οι γυναίκες της κατηγορίας αυτής που είχαν ενήλικα αλλά ανίκανα για κάθε βιοποριστική εργασία παιδιά, μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν με 20 χρόνια υπηρεσίας και ηλικία 55 ετών.
Με το νέο νόμο άνδρες και γυναίκες της κατηγορίας αυτής, εφόσον έχουν ανίκανα για κάθε εργασία παιδιά, από 1-1-2013 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στο 50ο έτος της ηλικίας αλλά με 25 χρόνια πλήρους πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας.
| | Έτη υπηρεσίας | Όριο ηλικίας |
| Ασφαλισμένοι μέχρι 31-12-92 | 25 | 50 |
| Ασφαλισμένοι από 1-1-93 | 25 | 50 |
5. Λοιπές περιπτώσεις της κατηγορίας των ασφαλισμένων 1-1-1983 έως 31-12-82
(ανύπαντρες γυναίκες, παντρεμένες χωρίς παιδιά ή με ενήλικα παιδιά και χήρες ή διαζευγμένες χωρίς παιδιά ή με έγγαμα παιδιά, καθώς και άγαμες μητέρες με άγαμα παιδιά)
Προκειμένου να γίνει η εξίσωση των ορίων ηλικίας των γυναικών με τους άνδρες ο νέος νόμος προβλέπει ότι οι ανωτέρω κατηγορίες των γυναικών, εάν συμπληρώνουν την 25ετία το 2010, ισχύει το όριο ηλικίας των 60 ετών για τη λήψη της σύνταξης. Εάν η 25ετία συμπληρώνεται το 2011, απαιτείται το 61ο έτος της ηλικίας, εάν συμπληρώνεται το 2012 απαιτείται το 63ο έτος και εάν συμπληρώνεται η 25ετία το 2013, απαιτείται το 65ο έτος.
| Έτος θεμελίωσης | Έτη υπηρεσίας | Όριο ηλικίας |
| 2010 | 25 | 60 |
| 2011 | 25 | 61 |
| 2012 | 25 | 63 |
| 2013 | 25 | 65 |
6. Πρόωρη συνταξιοδότηση από 1-1-83 έως 31-12-92)
Όλες οι γυναίκες της προηγούμενης κατηγορίας (ανύπαντρες ,παντρεμένες χωρίς παιδιά ή με ενήλικα παιδιά κλπ) εάν συμπληρώνουν την 25ετία μέχρι το 2010 ισχύει το όριο ηλικίας των 60 ετών για τη λήψη της σύνταξης , ενώ για τους άνδρες είναι το 65ο έτος της ηλικίας.
Δίνεται η δυνατότητα μέχρι τώρα να λάβουν πρόωρη σύνταξη από την ηλικία των 55 ετών οι γυναίκες αυτής της κατηγορίας και από την ηλικία των 60 ετών οι άνδρες, μειωμένη όμως κατά 4,5% για κάθε έτος που υπολείπεται του αντίστοιχου ορίου ηλικίας. Αν πχ αποχωρήσουν 5 έτη νωρίτερα του προβλεπόμενου ορίου ηλικίας θα λάβουν τη σύνταξη μειωμένη κατά 4,5% χ 5 = 22,5%.
Με το νέο νόμο, προκειμένου να γίνει εξίσωση των ορίων ηλικίας, εάν η 25ετία συμπληρώνεται από 1-1- 2011 τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, η πρόωρη συνταξιοδότηση θα γίνεται στο 56ο έτος και από 1-1-2012 το ηλικιακό όριο αυξάνεται κατά 2 έτη για κάθε ημερολογιακό έτος και μέχρι η συμπλήρωση του 60ου έτους της ηλικίας.
| Έτος θεμελίωσης | Έτη υπηρεσίας | Πρόωρη συνταξιοδότηση | Πλήρης συνταξιοδότηση |
| 2010 | 25 | 55 | 60 |
| 2011 | 25 | 56 | 61 |
| 2012 | 25 | 58 | 63 |
| 2013 | 25 | 60 | 65 |
Η μείωση όμως θα είναι 6% για κάθε έτος πρόωρης εξόδου που υπολείπεται του αντίστοιχου ορίου ηλικίας για τη λήψη πλήρους σύνταξης, Δηλ. για αποχώρηση 5έτη νωρίτερα του προβλεπόμενου χρόνου η μείωση θα είναι 6% χ 5 = 30%
Αυτό είναι το λεγόμενο «πέναλτι» στην τηλεοπτική γλώσσα του ασφαλιστικού και μόνο γι αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση. Όλες οι άλλες συντάξεις λέγονται πλήρεις και είναι ανάλογες με τα χρόνια υπηρεσίας.
7. Για όσους έχουν προσληφθεί μετά την 1-1-83 και συμπληρώνουν 36 έτη πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας το έτος 2011, η σύνταξη καταβάλλεται ολόκληρη μετά τη συμπλήρωση του 58ου έτους της ηλικίας τους.
Ο ανωτέρω χρόνος υπηρεσίας για όσους συμπληρώνουν αυτόν από το έτος 2012 και μετά αυξάνεται κατά 1 έτος και μέχρι τη συμπλήρωση 40 ετών πλήρους πραγματικής υπηρεσίας. Το όριο ηλικίας των 58 ετών αυξάνεται από 1-1-2012 κατά ένα (1) έτος ετησίως και μέχρι τη συμπλήρωση του 60ου έτους της ηλικίας.
Η παράγραφος αυτή του άρθρου 6 έρχεται να αντικαταστήσει την παρ.6γ του άρθρου 1 του Ν.3029/2002 κατά την οποία οι προσληφθέντες μετά την 1-1-83, εάν συμπλήρωναν 35 έτη συντάξιμης υπηρεσίας, η καταβολή της σύνταξης γινόταν με τη συμπλήρωση του 58ου έτους της ηλικίας. Αυτό ισχύει μέχρι 31-12-2010. Αν η 35ετία συμπληρώνεται το 2011, ναι μεν ισχύει το 58ο έτος ηλικίας αλλά τα έτη υπηρεσίας πρέπει να γίνουν 36 κ.ο.κ.
| Έτος θεμελίωσης | Έτη υπηρεσίας | Όριο ηλικίας |
| 2010 | 35 | 58 |
| 2011 | 36 | 58 |
| 2012 | 37 | 59 |
| 2013 | 38 | 60 |
| 2014 | 39 | 60 |
| 2015 | 40 | 60 |
8. Τα 37 έτη υπηρεσίας χωρίς όριο ηλικίας που προβλέπονταν από το νόμο 3029/2002 για όλους τους ασφαλισμένους από 1-1-83 και μετά, καταργούνται από 1-1-2011,γιατί τότε απαιτείται και το όριο ηλικίας των 58ετών. Από 1-1-2012 απαιτείται η συμπλήρωση του 59ου έτους της ηλικίας ακολουθώντας την αυξανόμενη πορεία που δείχνει ο ανωτέρω πίνακας, ώστε από 1-1-2015 να απαιτούνται 40 έτη υπηρεσίας και ηλικία 60 ετών.
Γ. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
α) χρόνος σπουδών
Για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1-1-2011 και μετά, θεωρείται ως συντάξιμος χρόνος πραγματικής υπηρεσίας, ύστερα από εξαγορά, και ο χρόνος σπουδών για την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου ανώτερης ή ανώτατης σχολής, καθώς και ο χρόνος σπουδών σε μέσες επαγγελματικές σχολές.
Ο ανωτέρω χρόνος σπουδών αναγνωρίζεται ως συντάξιμος εφόσον ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει υπηρεσία 12 ετών. Όσα από τα πρόσωπα αυτά αναγνωρίζουν το χρόνο σπουδών ως συντάξιμο, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι, αν έχουν λάβει εκπαιδευτική άδεια, μόνο μέχρι δύο (2) έτη από την εκπαιδευτική άδεια μπορούν να υπολογίζουν ως συντάξιμο.
Χρήση αυτής της διάταξης δεν μπορούν να κάνουν όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα μέχρι 31-12-2010.
β) χρόνος άδειας άνευ αποδοχών για ανατροφή παιδιού
Θωρείται ως συντάξιμος χρόνος πραγματικής υπηρεσίας ο χρόνος άδειας άνευ αποδοχών ανατροφής παιδιών ηλικίας μέχρι 6 ετών με την προϋπόθεση της καταβολής από τον υπάλληλο των προβλεπόμενων ασφαλιστικών εισφορών.
Μέχρι τώρα και με τον προηγούμενο δημοσιοϋπαλληλικό κώδικα 2683/99 και με τον ισχύοντα 3528/2007 ο χρόνος αυτός ήταν συνολικής διάρκειας έως δύο (2) ετών και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις δεν χρειαζόταν εξαγορά. πχ όσες μητέρες, ασφαλισμένες μέχρι 31-12-82, συμπληρώνουν 17,5 χρόνια υπηρεσίας μέχρι 31-12-97
ή 25 οι ασφαλισμένες από 1-1-83 μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία, ο χρόνος της άδειας άνευ αποδοχών για ανατροφή παιδιού (όχι άδεια μητρότητας) δεν χρειάζεται εξαγορά.
γ) χρόνος στρατιωτικής θητείας
Όσοι μέχρι 31-12-97 συμπληρώνουν 25 έτη υπηρεσίας, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας, δεν χρειάζεται εξαγορά της θητείας. Σε διαφορετική περίπτωση πρέπει να εξαγοράσουν αυτόν το χρόνο. Οι ασφαλισμένοι από 1-1-83 και μετά, στην 25ετία που απαιτείται για την εξαγορά ή μη του χρόνου της θητείας μπορούν να συμπεριλάβουν και χρόνο διαδοχικής ασφάλισης για τη συμπλήρωσή της.
Ο συνολικός χρόνος που μπορεί να αναγνωριστεί από τις τρεις ανωτέρω περιπτώσεις (α+β+γ) είναι:
α) Σε 4 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του 2011.
β) Σε 5 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του 2012
γ) Σε 6 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του 2013
δ) Σε 7 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1-1-2014 και μετά.
Τα όρια ηλικίας που ισχύουν για κάθε έτος που θεμελιώνεται συνταξιοδοτικό δικαίωμα, ισχύουν πάντα. πχ μία μητέρα με ανήλικο παιδί που το 2011 έχει 24 χρόνια υπηρεσίας μπορεί να αναγνωρίσει 1 έτος από τα ανωτέρω λεγόμενα πλασματικά έτη και έτσι να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2011, το όριο όμως ηλικίας των 52 ετών που απαιτείται, είναι απαραίτητο για να λάβει τη σύνταξη. Διαφορετικά θα συμπλήρωνε 25ετία το 2012, οπότε θα έπρεπε να συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας.
Ο ανωτέρω χρόνος μπορεί να αξιοποιηθεί ασφαλιστικά και για όσους ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά από 1-1-93 και μετά γιατί δεν έχουν θεμελιώσει μέχρι σήμερα αυτοί συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Δ. ΕΝΗΛΙΚΙΩΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ
Μέχρι την δημοσίευση αυτού του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, η ενηλικίωση των παιδιών προκειμένου η μητέρα να υπάγεται στην κατηγορία με ανήλικα τέκνα, γινόταν την ημερομηνία που το παιδί έκλεινε τα 18 χρόνια από την ημερομηνία γέννησής του. Από εδώ και στο εξής η ενηλικίωση θεωρείται ότι γίνεται την 31η Δεκεμβρίου του έτους κατά το οποίο συμπληρώνεται το 18ο έτος της ηλικίας του, παρέχοντας έτσι ευνοϊκότερο χρόνο στους γονείς για να καλύψουν την 25ετία και να θεωρείται ότι έχουν ανήλικα παιδιά.
Ε. ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ 35ΕΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΡΙΟΥ ΗΛΙΚΙΑΣ
Δίνεται η δυνατότητα στον υπάλληλο ο οποίος συμπληρώνει 35 χρόνια πραγματικής και συντάξιμης δημόσιας υπηρεσίας και το όριο ηλικίας των 60 ετών και απολύεται αυτοδίκαια από την υπηρεσία, να ζητήσει με αίτησή του 6
μήνες πριν τη συμπλήρωση της 35ετίας και τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας υποχρεωτικής αποχώρησης, να παραμείνει στην υπηρεσία έως τρία (3) έτη επιπλέον και έως τη συμπλήρωση κατ’ ανώτατο όριο του 65ου έτους της ηλικίας.
Η διάταξη αυτή περιλαμβάνεται στο Ν.3528/2010 « Νέο Ασφαλιστικό Σύστημα και συναφείς διατάξεις, ρυθμίσεις στις εργασιακές σχέσεις» που ψηφίστηκε πρόσφατα.
Ε. ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
1) όσοι έχουν θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31-12-2010, όποτε και αν αποχωρήσουν, ο τρόπος υπολογισμού θα είναι ο ίδιος με το σημερινό , δηλ για τα χρόνια υπηρεσίας που έχει διανύσει ο υπάλληλος μέχρι 31-12-2007 το 80% του βασικού τους μισθού και για τα έτη υπηρεσίας που διανύει από 1-1-2008 και μετά , υπάρχει μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης 1% για κάθε έτος, έως το ποσοστό αναπλήρωσης από 80% γίνει 70% , που ολοκληρώνεται το 2017. ( Για το 2010 το ποσοστό αναπλήρωσης είναι 77%)
2) Όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης από 1-1-2011 μέχρι και 31-12-2014 για τα χρόνια υπηρεσίας μέχρι 31-12-2012 η σύνταξη θα υπολογιστεί όπως στην ανωτέρω παράγραφο. Για τα χρόνια υπηρεσίας όμως που διανύονται από 1-1-2013 και μετά, το τμήμα της μηνιαίας σύνταξης που αντιστοιχεί σε κάθε έτος ασφάλισης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 2% των μηνιαίων συντάξιμων αποδοχών (σήμερα είναι κατά μέσο όρο 3% περίπου)
3) Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης από 1-1-2015 καθιερώνεται η βασική και αναλογική σύνταξη.
Η βασική σύναξη θα καταβάλλεται από την ημερομηνία έναρξης της συνταξιοδότησης από το Δημόσιο και καθορίζεται για το έτος 2010 στο ύψος των 360 €. Αναπροσαρμόζεται από 1-1-2014 ανάλογα με την ποσοστιαία μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) και του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ)
Η αναλογική σύνταξη θα καταβάλλεται και αυτή μαζί με τη βασική σύνταξη και θα περιλαμβάνει δύο (2) τμήματα
α) αναλογικό τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στα χρόνια υπηρεσίας έως 31-12-2010, το οποίο υπολογίζεται με βάση το ποσοστό αναπλήρωσης και τις συντάξιμες αποδοχές, όπως ισχύουν κατά το χρόνο συνταξιοδότησής τους.
β) αναλογικό τμήμα σύνταξης για τα χρόνια υπηρεσίας από 1-1-2011 έως την ημερομηνία συνταξιοδότησής τους.
Ως μηνιαίες συντάξιμες αποδοχές για τον υπολογισμό της αναλογικής σύνταξης από 1-1-2011 λαμβάνεται υπόψη το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων ασφαλιστέων αποδοχών που έλαβε ο υπάλληλος από 1-1-2011 έως την ημερομηνία συνταξιοδότησής του δια του αριθμού των μηνών υπηρεσίας που έχει πραγματοποιήσει ο υπάλληλος εντός της χρονικής αυτής περιόδου. Το ποσοστό αναπλήρωσης κυμαίνεται από 0,80% έως 1,50% ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας. Το τελικό ποσό της σύνταξης καθορίζεται για όλα τα έτη με βάση το συντελιστή που αντιστοιχεί στο τελευταίο πλήρες έτος ασφάλισης.
Για όσους διορίζονται από 1-1-2011 και μετά, όταν θεμελιώσουν δικαίωμα σύνταξης και αποχωρήσουν της υπηρεσίας, για τον υπολογισμό της αναλογικής σύνταξης θα λαμβάνεται υπόψη ο Μ.Ο των ασφαλιστέων αποδοχών που έλαβε ο υπάλληλος καθ’ όλη τη διάρκεια του εργασιακού του βίου. Οι ασφαλιστέες αυτές αποδοχές θα είναι αυξημένες κατά ποσοστό που καθορίζεται με τυπικό νόμο και με βάση τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή και τη μεταβολή του συντελιστή ωρίμανσης που θα προσδιορίζεται κάθε έτος με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, μετά από γνώμη της Ο.Κ.Ε. της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας και της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής,
Είναι αδύνατο επομένως σήμερα να υπολογίσει κανείς ποια θα είναι η απώλεια της σύνταξης, αφού κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τη μεταβολή του Δ.Τ.Κ. και το συντελιστή ωρίμανσης.
ΣΤ. ΡΥΘΜΙΣΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΔΙΑΔΟΧΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Βελτιώνεται και για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου, ο υπολογισμός της σύνταξης τους με βάση τις διατάξεις περί διαδοχικής ασφάλισης.
Οι ασφαλισμένοι από 1-1-1983, οι οποίοι πριν το διορισμό τους στο Δημόσιο είχαν ασφάλιση σε άλλο φορέα κοινωνικής ασφάλισης πλην του Δημοσίου ( ΙΚΑ , ΟΑΕΕ κ.ά.) , για το τμήμα αυτό του εργασιακού τους βίου θα λάβουν σύνταξη, ανάλογα με το χρόνο ασφάλισης, από το φορέα που ήταν ασφαλισμένοι.
Οι αποδοχές που λαμβάνονταν υπόψη για τον υπολογισμό της σύνταξης για το κομμάτι αυτό του εργασιακού βίου, ήταν αναπροσαρμοσμένες με το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή και υπολογίζονταν με συγκεκριμένους συντελιστές για κάθε φορέα κοινωνικής ασφάλισης.
Με το νέο νόμο οι αποδοχές αυτές θα είναι προσαυξημένες τόσο με το Δ.Τ.Κ. όσο και με συντελιστές ωρίμανσης που προσδιορίζονται στον παρόντα νόμο και οι οποίοι αυξάνουν κατά πολύ το τμήμα αυτό της σύνταξης. πχ οι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ μέχρι το 1986-87 για κάθε έτος ασφάλισης δεν υπολογίζεται να λάβουν σύνταξη περισσότερο από 12-13 € το μήνα.. Με την εφαρμογή του νέου τρόπου υπολογισμού της διαδοχικής ασφάλισης, όσοι εξέλθουν στη σύνταξη από 1-1-2011, το ποσό αυτό αναμένεται να διπλασιαστεί και στη χειρότερη των περιπτώσεων να αυξηθεί τουλάχιστον κατά 50% ανάλογα με τα χρόνια ασφάλισης και την ασφαλιστική κλάση στην οποία υπάγονταν.
Γι αυτό οι ασφαλισμένοι μετά την 1-1-83 που έχουν εφαρμογή διαδοχικής ασφάλισης δεν συμφέρει να συνταξιοδοτηθούν αυτή τη χρονιά αλλά από το 2011 και μετά, αφού από τότε θα αρχίσει η εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης.
.
Ζ. ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΗ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΠΕΡΑΝ ΤΩΝ 35 ΕΤΩΝ
Για τους ασφαλισμένους μέχρι 31-12-92 που παραμένουν στην υπηρεσία μετά τη συμπλήρωση των 35 ετών υπηρεσίας και μέχρι τη συμπλήρωση των 40 ετών, αυξάνεται για κάθε έτος πέραν των 35 κατά 2,5% το ποσοστό σύνταξης του μηνιαίου συντάξιμου μισθού.
Το ποσοστό αυτό μέχρι τώρα ήταν 2% και γίνεται 2,5%. Δηλ τα γνωστά πεντηκοστά μετά τα 35 χρόνια υπηρεσίας γίνονται τεσσαρακοστά.
Η προσαύξηση αυτή δε χορηγείται για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1-1-2015 και εφεξής.
Η. ΕΙΣΦΟΡΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ
Καθιερώνεται από 1-8-2010 η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων, (ο γνωστός ΛΑΦΚΑ)
Είναι μια εισφορά που επιβάλλεται στο σύνολο των μεικτών συντάξιμων αποδοχών από 1400€ και άνω συμπεριλαμβανομένου και του επιδόματος εξομάλυνσης (δεν συμπεριλαμβάνεται το οικογενειακό επίδομα)
Για συντάξεις από 1400,01 έως 1700 ποσοστό 3%
» 1700,01 έως 2000 ποσοστό 4%
» 2000,01 έως 2300 ποσοστό 5%
» 2300,01 έως 2600 ποσοστό 6%
» 2600,01 έως 2900 ποσοστό 7%
» 2900,01 έως 3200 ποσοστό 8%
» 3200,01 έως 3500 ποσοστό 9%
» 3500.01 και άνω ποσοστό 10%
Για την πρώτη κατηγορία το ποσό της σύνταξης μετά την παρακράτηση της εισφοράς 3% δεν μπορεί να υπολείπεται των 1400€. Πχ σε μεικτές συντάξιμες αποδοχές 1420 € το ποσό της εισφοράς θα είναι 20€ ενώ σε ποσό 1450 θα είναι 1450 χ 3% =43,50€
Θ. ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
Μέχρι τώρα η αναπροσαρμογή των συντάξεων γινόταν κάθε φορά που άλλαζαν οι βασικοί μισθοί των εν ενεργεία υπαλλήλων είτε εξαιτίας της τιμαριθμικής αύξησης που δίνονταν κάθε χρόνο με την εισοδηματική πολιτική με αποτέλεσμα αυτή να περνάει και στους βασικούς μισθούς που έχουν οι συνταξιούχοι και επί των οποίων υπολογίζεται η σύνταξη, είτε όταν έμπαιναν κάποια επιδόματα στη σύνταξη όπως το επίδομα των 140,80 € που δόθηκε τα τελευταία χρόνια ,το επίδομα θέσης ευθύνης κ..ά .με αποτέλεσμα να μην υπάρχει διαφορά στη σύνταξη ενός συνταξιούχου που αποχώρησε πριν από κάποια χρόνια με τα ίδια χρόνια υπηρεσίας και το ίδιο Μ.Κ με έναν που αποχωρεί σήμερα.
Από 1-1-2014 το άρθρο 7 του νόμου προβλέπει, ότι οι συντάξεις θα αναπροσαρμόζονται μόνο με διάταξη ειδικού νόμου με βάση συντελιστή που θα διαμορφώνεται κατά 50% από τη μεταβολή του ΑΕΠ και κατά 50% του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους και δεν θα υπερβαίνει σε καμία περίπτωση την ετήσια μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
Άρα καλό είναι να μην αποχωρεί κανείς με λίγα χρόνια υπηρεσίας, αν θέλει να έχει κάποια αξιοπρεπή σύνταξη, γιατί η σύνταξή του μετά θα αυξάνεται ελάχιστα.
Το βέβαιο είναι ότι για την εφαρμογή του νόμου αυτού που ψηφίστηκε θα χρειαστούν πολλές ερμηνευτικές εγκύκλιοι, αφού υπάρχουν σε πολλές διατάξεις αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις με το νόμο 3863/2010 του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
. Μπαλάγκας Γιάννης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου