Ωρα-μηδέν για το ελληνικό Δημόσιο, μέσα στο 2012, με χιλιάδες απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, καταργήσεις Φορέων, Οργανισμών, Ανεξάρτητων Αρχών, ακόμη και υπουργείων, και δεκάδες συγχωνεύσεις.
Ωρα-μηδέν για το ελληνικό Δημόσιο, μέσα στο 2012, με χιλιάδες απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, καταργήσεις Φορέων, Οργανισμών, Ανεξάρτητων Αρχών, ακόμη και υπουργείων, και δεκάδες συγχωνεύσεις. Το νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του κράτους που θα έλθει για ψήφιση στη Βουλή, στις 15 Ιανουαρίου, φέρνει τα πάνω-κάτω, σε όλο το εύρος της δημόσιας διοίκησης, ανατρέποντας δομές και νοοτροπίες αιώνων.
Τη σάρωση του ελληνικού Δημοσίου, που θα ξεπερνά σε πολλές περιπτώσεις και το 60% των δομών, καθώς και τις μαζικές απολύσεις που θα οδηγήσουν στην έξοδο περισσότερους από 150.000 υπαλλήλους του στενού δημόσιου τομέα, είχε προαναγγείλει με εκτενή ρεπορτάζ το «Εθνος της Κυριακής» της 23ης και 30ής Οκτωβρίου, δηλαδή ακριβώς πριν από δύο μήνες.
Από ένα σύνολο 300.000 εργαζομένων στον στενό δημόσιο τομέα, σε χαμηλόβαθμες διοικητικές θέσεις, εκπαιδευτικής βαθμίδας δευτεροβάθμιας (Δ.Ε), που βρίσκονται κοντά στην 3η ηλικία, θα αναζητηθούν εκείνοι που πρέπει να απολυθούν κατά προτεραιότητα.
Την ίδια στιγμή, περικόπτονται δραστικά δομές, αρμοδιότητες και δαπάνες, ενώ μεγάλο μέρος του Δημοσίου εκχωρείται στον ιδιωτικό τομέα, με πρώτο έργο την ανάληψη από ιδιώτες των υποστηρικτικών μηχανισμών των υπουργείων. Η μεταρρύθμιση του κράτους, που θα έχει «γαλλική σφραγίδα» σύμφωνα με το μνημόνιο συνεργασίας που υπεγράφη μεταξύ Ελλάδας-Γαλλίας, σημαίνει πρωτόγνωρες και βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές στο Δημόσιο, σύμφωνα και με τις επιταγές της εξειδικευμένης Εκθεσης του ΟΟΣΑ, για το κράτος.
Το σχέδιο των αλλαγών είναι ήδη έτοιμο και σε αρκετές περιπτώσεις έχει βάλει μπρος τις μηχανές του. Οι Γάλλοι εμπειρογνώμονες επισημαίνουν την άμεση ανάγκη ανατροπών, καθώς θεωρούν ότι το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας συνδέεται άρρηκτα με το προβληματικό και δυσκίνητο Δημόσιο.
Μάλιστα η έλλειψη μεταρρυθμίσεων στη Δημόσια Διοίκηση, που έχει ως συνέπεια το ολικό «μπλοκάρισμα» των επενδύσεων, κατατάσσει την Ελλάδα ολοένα και πιο χαμηλά στον δείκτη της Παγκόσμιας Τράπεζας που μετρά τις ανταγωνιστικές οικονομίες του κόσμου (doing business).
Τα βασικά σημεία του σχεδίου είναι:
Περικοπή δομών κατά 60%
Περικόπτονται οι δομές του κράτους έως και 60%. Το μέχρι πρότινος 30% (όριο περιορισμού του Δημοσίου) γίνεται σήμερα σημείο εκκίνησης. Καταργούνται, συγχωνεύονται και σβήνουν από τον χάρτη δεκάδες Υπηρεσίες, Διευθύνσεις, Τμήματα και Οργανισμοί, ενώ την ίδια στιγμή αίρονται οι επικαλύψεις και ομογενοποιούνται όλες οι επιτελικές λειτουργίες.
Περικόπτονται οι δομές του κράτους έως και 60%. Το μέχρι πρότινος 30% (όριο περιορισμού του Δημοσίου) γίνεται σήμερα σημείο εκκίνησης. Καταργούνται, συγχωνεύονται και σβήνουν από τον χάρτη δεκάδες Υπηρεσίες, Διευθύνσεις, Τμήματα και Οργανισμοί, ενώ την ίδια στιγμή αίρονται οι επικαλύψεις και ομογενοποιούνται όλες οι επιτελικές λειτουργίες.
Οσοι «μείνουν όρθιοι» (Φορείς, Οργανισμοί κ.ά.) θα είναι υποχρεωμένοι να εφαρμόσουν συγκεκριμένο πρόγραμμα απλούστευσης διαδικασιών και περιστολής των γραφειοκρατικών διαδικασιών, με στόχο τη μείωση του πολυδαίδαλου κράτους, κατά 25% εντός του 2012. Το κόστος της ελληνικής γραφειοκρατίας αποτιμάται στο 6,7% του ΑΕΠ, την ώρα που στις άλλες χώρες της Ε.Ε. ο ίδιος δείκτης είναι στο 3%.
150.000 δημόσιοι υπάλληλοι εκτός
Οι υποστηρικτικές διαδικασίες του κράτους (πρωτόκολλο, μισθοδοσίες, προμήθειες, διοικητική μέριμνα-τεχνική βοήθεια, παρακολουθητικός μηχανισμός των Φορέων) καταργούνται και περνούν στα χέρια ιδιωτών. Το 50% του ανθρώπινου δυναμικού στο ελληνικό Δημόσιο (υπολογίζονται σε 150.000), που εργάζεται σε αυτόν τον μηχανισμό υποστήριξης, μοιραία θα οδηγηθεί στην απόλυση. Διοικητικοί υπάλληλοι που ασχολούνται με τη μισθοδοσία, υπάλληλοι πρωτοκόλλου, κλητήρες, τεχνικοί υπολογιστών, υπάλληλοι προμηθειών, καθαριστές των κτιρίων και άλλοι, χάνουν τις θέσεις τους.
Οι υποστηρικτικές διαδικασίες του κράτους (πρωτόκολλο, μισθοδοσίες, προμήθειες, διοικητική μέριμνα-τεχνική βοήθεια, παρακολουθητικός μηχανισμός των Φορέων) καταργούνται και περνούν στα χέρια ιδιωτών. Το 50% του ανθρώπινου δυναμικού στο ελληνικό Δημόσιο (υπολογίζονται σε 150.000), που εργάζεται σε αυτόν τον μηχανισμό υποστήριξης, μοιραία θα οδηγηθεί στην απόλυση. Διοικητικοί υπάλληλοι που ασχολούνται με τη μισθοδοσία, υπάλληλοι πρωτοκόλλου, κλητήρες, τεχνικοί υπολογιστών, υπάλληλοι προμηθειών, καθαριστές των κτιρίων και άλλοι, χάνουν τις θέσεις τους.
Λεφτά σε όσους δουλεύουν
Τη θέση της στον χάρτη του ελληνικού Δημοσίου ευκρινώς θα πρέπει να αποδεικνύει η κάθε δημόσια υπηρεσία, που ελπίζει σε κρατικό χρήμα. Λεφτά για πέταμα πια δεν υπάρχουν, κι όσοι δεν δίνουν ακριβή λογαριασμό για το πού κατανέμουν τις δαπάνες τους, θα βάζουν λουκέτο.
Τη θέση της στον χάρτη του ελληνικού Δημοσίου ευκρινώς θα πρέπει να αποδεικνύει η κάθε δημόσια υπηρεσία, που ελπίζει σε κρατικό χρήμα. Λεφτά για πέταμα πια δεν υπάρχουν, κι όσοι δεν δίνουν ακριβή λογαριασμό για το πού κατανέμουν τις δαπάνες τους, θα βάζουν λουκέτο.
Αμεσα συνδέονται οι δαπάνες με τους στόχους και απλώνεται ένα αυστηρότατο δίκτυο ελέγχου. Κανένας δεν θα μπορεί να παίρνει «κρατικό χρήμα», εάν δεν αποδεικνύει πού ακριβώς θα διοχετεύσει τον προϋπολογισμό του και ποιο θα είναι το αποτέλεσμα της δαπάνης του. Καθίσταται δηλαδή, υποχρεωτική η δημιουργία των «Προϋπολογισμών Προγράμματος» για κάθε Υπουργείο και Φορέα.
Κόβονται χιλιάδες αρμοδιότητες
Περιστέλλονται οι Αρμοδιότητες του κράτους σε ποσοστό που θα ξεπερνά το 50%. Το ελληνικό Δημόσιο περιλαμβάνει περισσότερες από 23.000 Αρμοδιότητες! Αυτή η πολυδιάσπαση και η συσχέτιση αρμοδιοτήτων και δομών περιγράφονται στην Εκθεση ως «μια άνευ προηγουμένου κατάσταση». Θεωρούνται δε, υπεύθυνες, για την αποστροφή των επενδυτών από τη χώρα μας, ενώ τις ταυτίζουν και με την τραγική εξέλιξη του δημοσιονομικού μας προβλήματος.
Περιστέλλονται οι Αρμοδιότητες του κράτους σε ποσοστό που θα ξεπερνά το 50%. Το ελληνικό Δημόσιο περιλαμβάνει περισσότερες από 23.000 Αρμοδιότητες! Αυτή η πολυδιάσπαση και η συσχέτιση αρμοδιοτήτων και δομών περιγράφονται στην Εκθεση ως «μια άνευ προηγουμένου κατάσταση». Θεωρούνται δε, υπεύθυνες, για την αποστροφή των επενδυτών από τη χώρα μας, ενώ τις ταυτίζουν και με την τραγική εξέλιξη του δημοσιονομικού μας προβλήματος.
Η νέα φοροσυνταγή
Στον φορολογικό τομέα η συνταγή προβλέπει αύξηση της φορολογίας στην κατοχή και στα εισοδήματα από ακίνητα, νέο ψαλίδισμα των φοροαπαλλαγών για τα φυσικά πρόσωπα, κατάργηση της αυτοτελούς φορολογίας και των ειδικών εξαιρέσεων στο εισόδημα, την περιουσία και τους έμμεσους φόρους (ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανά?λωσης κ.ά.), γενικευμένο πόθεν έσχες και νέου τύπου τεκμήρια για τον προσδιορισμό της εισοδηματικής και περιουσιακής κατάστασης, και συνεπώς της φοροδοτικής ικανότητας όλων των φορολογουμένων, και θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων για τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων
Ο λογαριασμός της τρόικας
Με καυτή ατζέντα έρχεται στην Αθήνα στις 16 Ιανουαρίου για τα μέτρα της περιόδου 2012-2015, που ξεπερνούν τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ.
Γεύση των επώδυνων επιταγών της τρόικας δίνουν οι τελευταίες εκθέσεις αξιολόγησης, αλλά και οι δηλώσεις των επικεφαλής που εστιάζουν τις παρεμβάσεις στο σκέλος των δαπανών.
Αιχμή του δόρατος οι περαιτέρω μειώσεις στα κονδύλια για αποδοχές προσωπικού, η συρρίκνωση του δημόσιου τομέα μέσω συγχωνεύσεων και καταργήσεων υπηρεσιών και οργανισμών, οι περικοπές στις κύριες και τις επικουρικές συντάξεις, καθώς και στις κοινωνικές παροχές (επιδόματα, ασφάλιση, περίθαλψη κ.ά.), και οι παρεμβάσεις στο μισθολογικό και εργασιακό καθεστώς στον ιδιωτικό τομέα προς την κατεύθυνση του περιορισμού ακόμα και των κατώτατων μισθών, της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών και της εξάπλωσης των ευέλικτων μορφών απασχόλησης (μερική ή εκ περιτροπής εργασία κ.ά.).
Κληρώνει Φεβρουάριο για συντάξεις
Νέο γύρο αλλαγών στο ασφαλιστικό «φέρνει» το 2012, με τα μέτρα να κλειδώνουν μέσα στο πρώτο δίμηνο του έτους. Το επόμενο δεκαπενθήμερο οριστικοποιούνται οι ανατροπές στις επικουρικές συντάξεις και τα εφάπαξ, ενώ στα τέλη Φεβρουαρίου θα κριθεί το μέλλον των κύριων συντάξεων.
Καθοριστική για τις εξελίξεις θα είναι η «επίσκεψη» της τρόικας στη χώρα μας στις 15 Ιανουαρίου, όπου θα κυριαρχήσει το θέμα των επικουρικών ταμείων και των φορέων πρόνοιας.
Στο «μέτωπο» των κύριων συντάξεων μήνας-σταθμός θα είναι ο Φεβρουάριος, καθώς θα υπάρχει μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για την πορεία των εσόδων τη νέα χρονιά. Σε περίπτωση που συνεχιστεί η? κατηφορική πορεία των εσόδων λόγω της κρίσης, τότε θεωρείται δεδομένο πως θα ληφθούν πρόσθετα μέτρα (π.χ. αυστηρότερο πλαφόν στις υψηλές συντάξεις). Σημειώνεται πως το 2011 οι απώλειες των ταμείων εξαιτίας της μείωσης των εσόδων από τις εισφορές (περικοπές μισθών και αύξηση ανεργίας) έφτασαν τα 4.5 δισ. ευρώ. Ενδεικτικό της κρισιμότητας της κατάστασης είναι πως τα δύο μεγαλύτερα ταμεία της χώρας -δηλαδή το ΙΚΑ και ο ΟΑΕΕ- στρέφονται στον εσωτερικό δανεισμό για να ανταποκριθούν στις τρέχουσες υποχρεώσεις (πληρωμή συντάξεων κ.α.).
O 10λογοs του μνημονίου με τουs Γάλλουs
Ελεγχο από πάνω μέχρι κάτω με ειδικές ομάδες δράσης που θα συσταθούν ανά υπουργείο προβλέπει το νέο εξειδικευμένο μνημόνιο για την αναμόρφωση του ελληνικού κράτους:
- Συστήνονται ομάδες διοικητικής αναδιάρθρωσης σε κάθε υπουργείο.
- Αλλάζουν οι δομές του διυπουργικού συντονισμού κι επαναπροσδιορίζονται ακόμη και οι αρμοδιότητες του πρωθυπουργού. Προσδιορίζονται νέοι ρόλοι, αρμοδιότητες, κανόνες και διαδικασίες για την προπαρασκευή και παρακολούθηση νομοσχεδίων, διαταγμάτων, προϋπολογισμού και την εφαρμογή των οδηγιών της ΕΕ.
- Θα συσταθεί ομάδα που θα ενημερώνει τον πρωθυπουργό και τα υπουργεία για το εάν και πώς εφαρμόζεται η καλή νομοθέτηση στο Δημόσιο.
- Δημιουργούνται καινούργια οργανογράμματα στα υπουργεία και συστήνονται μονάδες αναδιάρθρωσης σε κάθε υπουργείο, με αρμοδιότητα την εφαρμογή των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων.
- Αξιολόγηση υπηρεσιών και βελτίωση των αποτελεσμάτων και του κόστους των βασικών δημόσιων πολιτικών (αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις δημόσιες υπηρεσίες).
- Σχέδιο δράσης για τη βελτίωση της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών με τη σύσταση μιας γενικής διεύθυνσης οικονομικών υπηρεσιών σε κάθε υπουργείο. Οργάνωση υποβολής οικονομικών αναφορών/εκθέσεων σε όλα τα υπουργεία, σε συνεργασία με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) και ειδικότερα μέσω ενός Πληροφοριακού Συστήματος Οικονομικής Διαχείρισης.
- Εναρξη της αξιολόγησης των υπαλλήλων σε όλα τα υπουργεία και καθορισμός ολοκληρωμένης στρατηγικής διαχείρισης ανθρώπινων πόρων.
- Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών (ΤΠΕ) για την επιλογή των έργων βάσει κριτηρίων ποιοτικής ανάλυσης. Ανάπτυξη με ποιοτικά κριτήρια. Θα δημιουργηθεί κανονιστικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει τη διακυβέρνηση μέσω των ΤΠΕ, τον καθορισμό και την επιβολή προτύπων, τη διαχείριση κόστους και των στρατηγικών προγραμμάτων.
- Ειδικό σχέδιο δράσης για να φανούν οι αδυναμίες της δημόσιας διοίκησης που ευνοούν την απάτη και τη διαφθορά. Θα εφαρμοστεί στρατηγικό πλαίσιο για την καταπολέμησή της.
- Προώθηση κώδικα δεοντολογίας, που θα ενισχύει την ακεραιότητα στον δημόσιο τομέα.
ΒΙΒΙΑΝ ΜΠΕΝΕΚΟΥ -ΕΘΝΟΣ, 31/12/2011