Θερινή επίθεση σε αποζημιώσεις και εφάπαξ - Πρώτο βήμα η περικοπή του εφάπαξ κατά 30% μέσα στο 2012

Η ΤΡΟΙΚΑ ΞΑΝΑΧΤΥΠΑ

 Νέες, επώδυνες ανατροπές τον Ιούνιο προωθεί η τρόικα με περικοπές ή και κατάργηση του εφάπαξ και των αποζημιώσεων. Την ίδια ώρα, στο τραπέζι βρίσκεται η περαιτέρω μείωση του κατώτατου μισθού, καθώς και των συντάξεων

Δεν πρόλαβε «να στεγνώσει το μελάνι» για τη μείωση του κατώτατου μισθού και την κατάρρευση της μισθολογικής πυραμίδας των κλαδικών συμβάσεων και η τρόικα άφησε στην κυβέρνηση «παρακαταθήκη» για τον Ιούνιο το «ξήλωμα» του εφάπαξ σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, καθώς και των αποζημιώσεων λόγω απόλυσης ή συνταξιοδότησης.

Σύμφωνα με το σχέδιο των δανειστών μας, το εφάπαξ που χορηγούν τα Ταμεία στους ασφαλισμένους που βγαίνουν στη σύνταξη θα περικοπεί μέχρι και 30% σε πρώτη φάση και θα καταργηθεί ολοσχερώς σε μεταγενέστερο χρόνο, ενώ θα μειωθούν δραστικά οι αποζημιώσεις για απόλυση ή συνταξιοδότηση με τη θέσπιση ανώτατου ορίου στο ποσό που δεν θα ξεπερνά τους τέσσερις με πέντε μηνιαίους μισθούς.

Η μείωση
Με βάση τα παραπάνω και σε απόλυτα ποσά, η μείωση στο εφάπαξ θα είναι κατά μέσον όρο της τάξης των 13.500. Κι αυτό γιατί το μέσο εφάπαξ, που σήμερα είναι περίπου 45.000 ευρώ για το μεγαλύτερο τμήμα των ασφαλισμένων, θα πέσει αυτομάτως στις 31.500 ευρώ. Ακόμα μεγαλύτερες θα είναι οι απώλειες σε όσους παίρνουν εφάπαξ από Ταμεία των ΔΕΚΟ (π.χ. της ΔΕΗ), στα οποία το εφάπαξ μπορεί να φτάνει κατά μέσον όρο τα 80.000 ευρώ.

Μάλιστα, από τις μειώσεις δεν πρόκειται να γλιτώσουν όσοι έχουν καταθέσει αίτηση αλλά δεν έχουν πάρει μέχρι τον Ιούνιο το σχετικό βοήθημα λόγω των καθυστερήσεων που παρατηρούνται.

Εκτιμάται πως πρόκειται για τουλάχιστον 55.000 ασφαλισμένους -κυρίως δημοσίους υπαλλήλους- των οποίων οι αιτήσεις για το εφάπαξ είναι στην αναμονή.

Στις αποζημιώσεις η υιοθέτηση πλαφόν στο ύψος των 4-5 μηνιαίων μισθών, έναντι των 24 που φθάνει σήμερα για όσους εργάζονται για πάνω από 29 χρόνια στον ίδιο εργοδότη, θα οδηγήσει σε απώλειες δεκάδων χιλιάδων ευρώ.

Ταυτόχρονα με τη μείωση του ποσού της αποζημίωσης λόγω απόλυσης θα ψαλιδιστεί ή και θα καταργηθεί ολοσχερώς η αποζημίωση που δίνουν οι επιχειρήσεις στους εργαζόμενους που συνταξιοδοτούνται και η οποία αντιστοιχεί στο 50% της νόμιμης αποζημίωσης αν δεν έχουν επικουρική ασφάλιση ή στο 40% αν έχουν.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η τρόικα έθεσε τα παραπάνω θέματα στο τραπέζι των συζητήσεων με την ελληνική κυβέρνηση κατά την πρόσφατη επίσκεψη στη χώρα μας για την υπογραφή του νέου μνημονίου και έδωσε «ραντεβού» τον Ιούνιο για την εξειδίκευση των ρυθμίσεων.

Πηγή που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις έλεγε ότι οι δανειστές μας ήταν κατηγορηματικοί στη θέμα του εφάπαξ και των αποζημιώσεων, με το επιχείρημα ότι το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο αποτελεί «ελληνικό παράδοξο» και τα ποσά είναι υψηλά.

Σύμφωνα με τους τροϊκανούς είναι αδιανόητο το ελλειμματικό ασφαλιστικό σύστημα να δίνει τέτοιες παχυλές παροχές στους ασφαλισμένους και να υπάρχουν τέτοια μεγάλα ποσά αποζημιώσεων για απολύσεις που δεν συναντώνται σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα.

Η σύγκριση
Αναλυτές και ειδικοί σε θέματα αγοράς εργασίας επισημαίνουν ότι πράγματι τα ποσά των αποζημιώσεων στη χώρα μας είναι υψηλότερα από το μέσο ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά αυτό συμβαίνει για να καλυφθεί η ψαλίδα στα επιδόματα ανεργίας.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι στη χώρα μας οι αποζημιώσεις λόγω απόλυσης αντιστοιχούν κατά μέσον όρο σε μισθούς 6,7 μηνών, όταν στην Ευρώπη τα αντίστοιχα ποσά ανέρχονται σε 4,2 μηνιαίους μισθούς.

Ωστόσο, στην Ελλάδα το επίδομα ανεργίας είναι ίσο με το 55% του κατώτατου μισθού, όταν στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη αντιστοιχεί στο 70%-80% όχι του κατώτατου αλλά του τελευταίου μισθού και ταυτόχρονα η χρονική διάρκεια χορήγησής του φθάνει τα 4-5 χρόνια έναντι ενός έτους στη χώρα μας.

Οι απώλειες

• Μεγάλες θα είναι οι απώλειες στα ποσά των αποζημιώσεων εφόσον υιοθετηθεί το σχέδιο της τρόικας για τη θέσπιση πλαφόν ίσο με 5 μηνιαίους μισθούς.
• Για παράδειγμα, εργαζόμενος με 20 χρόνια υπηρεσίας στον ίδιο εργοδότη και με τακτικές μεικτές μηνιαίες αποδοχές 2.000 ευρώ σε περίπτωση απόλυσης θα λάβει με το ισχύον καθεστώς αποζημίωση ίση με τους μισθούς 16 μηνών, δηλαδή 32.000 ευρώ, ενώ με το νέο σύστημα η αποζημίωσή του θα είναι μόλις 10.000 ευρώ. Δηλαδή θα χάσει 22.000 ευρώ.

ΧΡΟΝΙΚΑ ΟΡΙΑ
Τα χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά και όλα τα Ταμεία Πρόνοιας πρέπει να υποβάλουν αναλογιστικές μελέτες για την οικονομική τους κατάσταση. Με βάση αυτές τις μελέτες θα αποφασιστεί και το ψαλίδι που θα μπει στο εφάπαξ, το οποίο αναμένεται να κοπεί έως και 30%. Μάλιστα, από τις μειώσεις δεν πρόκειται να γλιτώσουν όσοι έχουν καταθέσει αίτηση αλλά δεν έχουν πάρει μέχρι τον Ιούνιο το σχετικό βοήθημα, λόγω των καθυστερήσεων που παρατηρούνται

ΕΝΩ ΔΕΝ «ΞΕΧΝΟΥΝ» ΤΟΝ 13ο ΚΑΙ ΤΟΝ 14ο
Νέα μείωση του κατώτατου μισθού

Πέραν του εφάπαξ και των αποζημιώσεων, η καυτή ατζέντα της τρόικας περιλαμβάνει νέες επώδυνες ανατροπές στα εργασιακά με ψαλίδισμα ή και κατάργηση του 13ου και του 14ου μισθού, περαιτέρω μείωση του κατώτατου και των κλαδικών μισθών, καθιέρωση ευέλικτων μορφών απασχόλησης με μειωμένες αποδοχές και περικοπές στις συντάξεις.

Γεύση των επικείμενων αλλαγών που θα οριστικοποιηθούν το καλοκαίρι δίνει το νέο μνημόνιο.

Ειδικότερα για το εργασιακό, αναφέρει ότι στόχος είναι η μείωση του ονοματικού μοναδιαίου κόστους εργασίας κατά 15% στο διάστημα 2012-2014 μέσω μειώσεων στις αποδοχές και ευελιξία στις ώρες εργασίας. Ευθέως τίθεται θέμα νέας μείωσης του κατώτατου μισθού μέχρι το τέλος Ιουλίου στο πλαίσιο της αναθεώρησης της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) που «θα στοχεύει στην αντικατάσταση του ύψους των μισθών που ορίζονται στην ΕΓΣΣΕ με ελάχιστο ύψος μισθού νομοθετημένο από την κυβέρνηση σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους».

Ανατροπές
Το μνημόνιο δεν αποκλείει και άλλες επώδυνες ανατροπές για τους εργαζόμενους στο τέλος του έτους και εφόσον διαπιστωθεί ότι τα μέτρα δεν απέφεραν το προσδοκώμενο αποτέλεσμα που είναι η μείωση του μισθολογικού κόστους.

Σύμφωνα με τη δέσμευση που έχει αναλάβει η κυβέρνηση θα γίνεται αξιολόγηση σε συνεχή βάση για τα αποτελέσματα των μέτρων στην αγορά εργασίας και «αν χρειασθεί θα λάβουμε διορθωτικά μέτρα για να διευκολυνθεί η συλλογική διαπραγμάτευση ώστε να διασφαλισθεί η ευκαμψία μισθών και υψηλότερη απασχόληση. Εάν μέχρι το τέλος του 2012 τα αποτελέσματα στην αγορά δεν έχουν αποτέλεσμα θα εξετάσουμε την περίπτωση πιο άμεσων παρεμβάσεων».

Στο πλαίσιο αυτό η τρόικα έχει βάλει στο τραπέζι:

• Περαιτέρω μείωση του κατώτατου μισθού που ψαλιδίστηκε από τις 14 Φεβρουαρίου κατά 22% και 32% για τους νέους, αλλά οι δανειστές μας θεωρούν ότι εξακολουθεί να βρίσκεται σε υψηλότερα επίπεδα συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες και να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Το μοντέλο προβλέπει ότι η εσωτερική υποτίμηση των μισθών για την ανάκτηση της χαμένης ανταγωνιστικότητας θα πρέπει να φθάσει το 50% σε σχέση με τα επίπεδα που ήταν πριν από τη δημοσιονομική κρίση.
• Περικοπή ή και κατάργηση του Δώρου των Χριστουγέννων και του επιδόματος του Πάσχα και της άδειας. Ενα από τα σενάρια προβλέπει την εφαρμογή στον ιδιωτικό τομέα του μοντέλου του Δημοσίου όπου ο 13ος και ο 14ος μισθός αντικαταστάθηκε από επιδόματα.
• Επέκταση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης με γενικευμένη εφαρμογή συβάσεων ορισμένου χρόνου και εκ περιτροπής εργασία αντί πλήρους απασχόλησης που θα επιφέρουν δραστική μείωση των βασικών αποδοχών και κατάργηση των πρόσθετων αμοιβών για υπερωριακή απασχόληση, Κυριακές και αργίες καθώς και επιδομάτων.

Ασφαλιστικό
Στο Ασφαλιστικό προοιωνίζονται νέες αλλαγές στο ύψος των συντάξιμων αποδοχών και στο όριο ηλικίας καθώς τον Ιούνιο που θα επιστρέψει στη χώρα μας η τρόικα αναμένεται να ανοίξει και πάλι το φάκελο του Ασφαλιστικού.

Στο στόχαστρο θα βρεθούν όσοι λαμβάνουν κύριες συντάξεις άνω των 1.300 ευρώ ή εισπράττουν επικουρικές συντάξεις από ελλειμματικά Ταμεία. Στη ζώνη υψηλού κινδύνου για μειώσεις στις συντάξεις βρίσκονται τα λεγόμενα ειδικά ταμεία (ΔΕΚΟ, Τράπεζες) και οι ανεξάρτητα απασχολούμενοι.

Από «κόσκινο» θα περάσουν και οι προϋποθέσεις για τον χρόνο ασφάλισης και τα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση με την αρχή να γίνεται από τον περιορισμό των αναπηρικών συντάξεων. Η τρόικα αναμένεται να ζητήσει να μπει ένα φρένο και στις πρόωρες συντάξεις που «κοστίζουν» στα Ταμεία.

ΤΟ ΝΕΟ ΤΟΠΙΟ
Η περικοπή των αποζημιώσεων για απολύσεις με τη θέσπιση ανώτατου ορίου θα συμπαρασύρει προς τα κάτω και τις αποζημιώσεις που χορηγούν οι επιχειρήσεις σε εργαζομένους τους οι οποίοι συνταξιοδοτούνται. Τα σχετικά ποσά ανέρχονται σήμερα στο 40% της αποζημίωσης που θα δικαιούνταν ο εργαζόμενος αν απολυόταν την ίδια χρονική στιγμή εφόσον έχει επικουρική ασφάλιση και στο 50% όταν δεν καλύπτεται από επικουρικό ταμείο

Κ. ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ - Κ. ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ / ΕΘΝΟΣ, 4/3/2012