Τα έτη σπουδών ως συντάξιμα: Το καθεστώς αναγνώρισης για τον δημόσιο τομέα - Τρεις προϋποθέσεις για εξαγορά των σπουδών

Για πρώτη φορά από τον Ιούλιο του 2010 μπορούν οι δημόσιοι υπάλληλοι να αναγνωρίσουν ως συντάξιμα τα έτη των σπουδών τους. Οπως και για τους φορείς του ιδιωτικού τομέα, η ρύθμιση αφορά την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου.

 

 

Εξάλλου η δυνατότητα αυτή παρέχεται μόνο στους υπαλλήλους που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 και αφορά τόσο τους «παλαιούς» όσο και τους «νέους» ασφαλισμένους.

Δεν αφορά η εξαγορά των σπουδών όσους έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 2010, καθώς και όσους έχουν αποχωρήσει ήδη από την υπηρεσία νωρίτερα.

Ο χαρακτηρισμός του «χρόνου σπουδών» ως χρόνου πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας τον καθιστά ισοδύναμο με τις λοιπές θεμελιωτικές συντάξιμες υπηρεσίες και ως εκ τούτου λαμβάνεται υπόψη τόσο για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, όσο και για τον υπολογισμό - προσαύξηση της σύνταξης.

Αξίζει να παρατηρήσουμε ότι ο αναγνωριζόμενος χρόνος σπουδών δεν επηρεάζει σε καμιά περίπτωση τη μισθολογική εξέλιξη του υπαλλήλου αφού δεν συνιστά πραγματική δημόσια υπηρεσία.

Επιπλέον χρόνος σπουδών που συμπίπτει με συντάξιμο χρόνο ασφάλισης (παράλληλα) δεν μπορεί να αναγνωρισθεί. Δηλαδή. υπάλληλος που απέκτησε το πτυχίο κατά τη διάρκεια εργασίας με ασφάλιση μπορεί να αναγνωρίσει μόνο εκείνο το χρόνο από τις σπουδές του που δεν συμπίπτει με τον χρόνο ασφάλισής του.

Η 12ετία
Απαραίτητη προϋπόθεση για να προβεί ο υπάλληλος σε αναγνώριση ως συντάξιμων των ετών σπουδών είναι να έχει συμπληρώσει υπηρεσία 12 ετών (όχι δημόσια υπηρεσία και σε αντίθεση με τον χρόνο των τέκνων για τον οποίο απαιτείται 15ετής δημόσια υπηρεσία). Στη δωδεκαετή αυτή υπηρεσία συνυπολογίζεται, προκειμένου για τους άνδρες, και ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας (με ή χωρίς εξαγορά κατά περίπτωση).

Ως χρόνος σπουδών για την πτυχή της αναγνώρισης λογίζεται ο κατά περίπτωση απαιτούμενος χρόνος σπουδών για την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου ανώτερης ή ανώτατης σχολής της ημεδαπής ή της αλλοδαπής. Ο εν λόγω χρόνος (διάρκεια σπουδών) είναι αυτός που προβλέπεται από τον οργανισμό ή από τη νομοθεσία που διέπει τη λειτουργία της κάθε σχολής κατά τον χρόνο της αποφοίτησης και εκφράζεται μόνο σε ακέραια χρόνια. Ο χρόνος αυτός βεβαιώνεται με την αντίστοιχη βεβαίωση από τη γραμματεία της σχολής.

Υπάλληλος που διαθέτει περισσότερα του ενός πτυχία μπορεί να αναγνωρίσει το χρόνο που απαιτείτο για την απόκτηση του πτυχίου που χρησιμοποίησε για να διορισθεί ή να μεταταγεί ή να ενταχθεί στη θέση που κατέχει. Δηλαδή, στις περιπτώσεις αυτές ο χρόνος δεν υπολογίζεται αθροιστικά.

Επίσης, όσον αφορά μέσες επαγγελματικές σχολές λογίζεται ως χρόνος σπουδών ο χρόνος εκείνος που διανύθηκε μετά τη συμπλήρωση του 17ου έτους της ηλικίας του υπαλλήλου και οδήγησε στην απόκτηση πτυχίου που χρησίμευσε για τον διορισμό του.

Προκειμένου για υπαλλήλους με πτυχίο ΤΕΙ ως χρόνος σπουδών λογίζεται και το εξάμηνο της πρακτικής άσκησης που απαιτείται κατά τον χρόνο της αποφοίτησης για την απόκτηση του πτυχίου.

Ειδικά για τις νοσηλεύτριες (μαίες, επισκέπτριες αδερφές, αδερφές νοσοκόμες) θα μπορούν και αυτές που θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 να αναγνωρίσουν τα κατά περίπτωση απαιτούμενα για την κτήση του πτυχίου τους (ακέραια) έτη σπουδών, εφόσον το πτυχίο αυτό χρησίμευσε για την πρόσληψη/τον διορισμό τους.

Στις περιπτώσεις αυτές δεν θα μπορούν να επανεξαγοράσουν τον εν λόγω χρόνο ως χρόνο πρακτικής άσκησης κατά τη διάρκεια της φοίτησης στις οικείες Σχολές.

Τέλος, ο χρόνος σπουδών μπορεί να εξαγοραστεί από όσους υπαλλήλους άνδρες και γυναίκες επιθυμούν να θεμελιώσουν σχετικό δικαίωμα με τις γενικές διατάξεις, τις διατάξεις των γονέων ανηλίκων αλλά και των τριτέκνων.

ΙΚΑ: Τα «sos» για τα πλασματικά του πτυχίου

Για την εξαγορά του χρόνου σπουδών απαιτείται η προηγούμενη συμπλήρωση 3.600 ημερών ασφάλισης (12 έτη) από οποιονδήποτε φορέα. Και στην περίπτωση των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα μπορεί να αναγνωρισθεί μόνο ένα πτυχίο ανώτερης ή ανώτατης σχολής από την Ελλάδα ή το εξωτερικό.

Οσοι έχουν πτυχίο μέσης τεχνικής σχολής μπορούν να προβούν στην εν λόγω εξαγορά μόνο εφόσον διήνυσαν τις σπουδές τους μετά το 17ο έτος της ηλικίας τους.

Εδώ πρέπει να τονιστεί πως εφόσον κατά την περίοδο των σπουδών υφίσταται εργασία με ασφάλιση, ο χρόνος αυτός αφαιρείται από τον συνολικά πλασματικό χρόνο σπουδών που μπορεί ο υποψήφιος συνταξιούχος να εξαγοράσει. Απαραίτητη προϋπόθεση φυσικά η λήψη του πτυχίου και η ολοκλήρωση του κύκλου σπουδών, ενώ ήδη το ΙΚΑ έχει προβεί στην έκδοση λίστας με το ποιες σχολές μπορούν να εξαγοραστούν.

Ο ασφαλισμένος μπορεί να εξαγοράσει ακέραια έτη σπουδών ανάλογα με το πότε επιθυμεί να θεμελιώσει σχετικό δικαίωμα συνταξιοδότησης.

Αυτό σημαίνει ότι κάθε έτος σπουδών αποτελείται από 300 ημέρες ασφάλισης και κάθε μήνας από 25. Εάν σε κάποιο μήνα έχει ασφάλιση λίγων ημερών οι υπόλοιπες μπορούν να εξαγοραστούν μέχρι τη συμπλήρωση των 25.

Αρμόδιο υποκατάστημα για την εξαγορά είναι το υποκατάστημα κατοικίας του ασφαλισμένου.

Αίτηση
Η σχετική αίτηση αναγνώρισης μπορεί να υποβληθεί οποτεδήποτε προγενέστερα ή μεταγενέστερα του έτους του οποίου τις προϋποθέσεις επιθυμεί ο ενδιαφερόμενος να κατοχυρώσει, ακόμα και ταυτόχρονα με την αίτηση συνταξιοδότησης, αλλά σε καμία περίπτωση μετά την ημερομηνία αίτησης συνταξιοδότησης.

 

Τρεις προϋποθέσεις για εξαγορά των σπουδών

«Κλειδί» για την ταχύτερη έξοδο στη σύνταξη αποτελεί η εξαγορά του χρόνου σπουδών. Ωστόσο, χρειάζεται προσοχή, καθώς η ευνοϊκή αυτή ρύθμιση ισχύει για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2011.

«Κλειδί» για την ταχύτερη έξοδο στη σύνταξη αποτελεί η εξαγορά του χρόνου σπουδών. Ωστόσο, χρειάζεται προσοχή, καθώς η ευνοϊκή αυτή ρύθμιση ισχύει για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2011.

Oπως τονίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, που είναι ειδικός σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου: από τους σημαντικότερους παράγοντες θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος είναι από τον Ιούλιο του 2010 οι αναγνωρίσεις των πλασματικών χρόνων που δίνουν τη δυνατότητα κατοχύρωσης των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και αποφυγής της επιβάρυνσης από τη μεταβατική εφαρμογή των ρυθμίσεων, αλλά και σημαντικής προσαύξησης του τελικού ποσού της σύνταξης.

Χρήσιμη
Ιδιαίτερη κατηγορία πλασματικών ετών αποτελεί ο χρόνος σπουδών. Βοηθά ιδιαίτερα τις γυναίκες ασφαλισμένες, καθώς τους παρέχει ένα επιπλέον αναγνωρίσιμο χρονικό διάστημα μετά από εκείνα των κενών εργασίας και των τέκνων. Επιπλέον είναι σημαντικός και για τους αυτοαπασχολούμενους, αφού είναι και σε αυτή την περίπτωση από τις βασικές επιλογές για εξαγορά.

Ο πλασματικός χρόνος των σπουδών, όπως και οι υπόλοιποι χρόνοι, εξαγοράζεται προς 168 ευρώ περίπου τον μήνα, ενώ, εάν η καταβολή γίνει εφάπαξ, τότε παρέχεται έκπτωση που φτάνει το 15%. Επιπρόσθετα η καταβολή μπορεί να γίνει και με παρακράτηση από τη σύνταξη (σε αυτήν όμως την περίπτωση δεν είναι δυνατή η καταβολή στον υποψήφιο συνταξιούχο προσωρινής σύνταξης).

Για να γίνει η εξαγορά θα πρέπει να πληρούνται οι εξής προϋποθέσεις:

• Nα έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος σπουδών,
• Nα μην έχει εργαστεί και ασφαλιστεί παράλληλα τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο ο ασφαλισμένος που ενδιαφέρεται για την εξαγορά και
• Nα έχει συμπληρώσει οπωσδήποτε τουλάχιστον 12 έτη ασφάλισης (3.600 ημέρες ασφάλισης).

Οι σχολές που εξαγοράζονται είναι όλες όσες ανήκουν σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, αλλά και αντίστοιχα της αλλοδαπής, μέσες τεχνικές σχολές, ΙΕΚ κ.λπ.

Σχετική λίστα έχει εκδοθεί από τη Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων.Το «Εθνος- Συντάξεις» παρουσιάζει έναν αναλυτικό οδηγό για την εξαγορά των σπουδών σε δημόσιο, ευρύτερο δημόσιο τομέα και τράπεζες, ΙΚΑ και ΟΑΕΕ.

Ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών Παρόμοιες ρυθμίσεις με το ΙΚΑ ισχύουν και για τους ασφαλισμένους στα ταμεία του ευρύτερου δημόσιου τομέα.

Και σε αυτή την περίπτωση η εξαγορά γίνεται μετά τη συμπλήρωση τουλάχιστον 12 ετών ασφάλισης.

Ο ασφαλισμένος μπορεί να εξαγοράσει ακέραια έτη σπουδών ανάλογα με το πότε επιθυμεί να θεμελιώσει σχετικό δικαίωμα συνταξιοδότησης. Αυτό σημαίνει ότι κάθε έτος σπουδών αποτελείται από 300 ημέρες ασφάλισης και κάθε μήνας από 25.

Εάν σε κάποιο μήνα έχει ασφάλιση λίγων ημερών οι υπόλοιπες μπορούν να εξαγοραστούν μέχρι τη συμπλήρωση των 25.

Κ. ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ - ΕΘΝΟΣ/ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ